Chào bác, trông cái mặt bác quen quen ( Đăng nhập | Đăng ký tạm trú )

8 Trang < 1 2 3 4 > »  

· [ ] ·

 Phản đối đặt Tên đường Alexandre De Rhodes?

Phó Thường Nhân
post Dec 6 2019, 07:23 PM    
Đường dẫn tới bài viết này #11

Tả Thiên Thanh
Group Icon

Nhóm: Chánh tổng
Số bài viết: 7.007
Tham gia từ: 11-August 02
Thành viên thứ: 133

Tiền mặt hiện có : 48.886$
Số tuần chưa đóng thuế : 10

Bình chọn :



Nhìn về mặt trực quan cảm giác, thì chữ quốc ngữ với ký tự la tin rõ ràng là tiện lợi hơn chứ Nho và chữ Nôm thời trước (đặc biệt với nhưng người chỉ còn biết chữ quốc ngữ như đa số hiện nay). Và sự tiện lợi này là có thật. Do ngôn ngữ trùng với âm thanh, lại chỉ cần nhận biết một số nhỏ ký tự (a,b,c ,d..) là có thể đọc được dễ dàng. Nhưng cũng chính vì thế mà nó lại khiến tôi đặt ra một câu hỏi, nước VN ta vốn là một nước văn hiến, tức là có ký tự từ rất lâu (tất nhiên là chữ tượng hình), vậy điều gì khiến tổ tiên ta lại không nghĩ ra một bảng chữ cái để viết, mà lại dùng chữ Nho và phải đợi tới các giáo sĩ Bồ tới nghĩ ra điều này.
Một điều đáng để ý nữa, đó là VN nằm trên vùng giáp gianh giữa chữ Nho (xuất phát từ TQ), và các nước nằm phía nam như Cham Pa, Chân Lạp, dùng bảng ký tự. Các nước này do ảnh hưởng của văn hoá Ấn độ, nên có bảng chữ cái. Ai lên thăm tháp chàm ở Nha Trang, hay bất cứ nơi nào khác, đều thấy những văn bia hoặc bằng chữ pali của Ấn độ, hoặc bằng chữ Chàm.
Hiện nay, mọi người đều biết là Phật giáo vào Giao Chỉ từ Trung quốc cũng có mà từ đường biển vào trực tiếp cũng có. Trong Thiền uyển tập Anh, có nói tới sư Ma ha kỳ vực, dịch kinh từ tiếng Phạn ra chữ Nho.
Như vậy tổ tiên người Việt không chỉ biết có một loại văn tự như chữ tượng hình tồn tại (chữ Nho) mà còn biết có cả loại chữ nữa theo bảng chữ cái. Những văn tự này cũng chuyển tải cả sự linh thiêng (tức là đạo Phật), cho nên không thể nói nó kém cạnh về tâm linh so với chữ Nho.
Lịch sử văn hoá VN là một lịch sử có tích tụ rất nhiều các yếu tố của văn minh Cham pa. Vậy tại sao không ai nghĩ ra việc sử dụng bộ ký tự Pali hay cham pa, cải biên nó đi để viết tiếng Việt mà lại dùng chữ Nho. Tại sao rất nhiều giá trị văn hoá Chàm được tích hợp vào văn hoá người Kinh, nhưng ta lại không sử dụng lô gíc chữ cái này.
Bây giờ nếu dặt tiếp một câu hỏi khác, có tính chất “cơm áo gạo tiền” vật chất hơn, đó là bảng chữ quốc ngữ đóng góp thế nào vào sự phát triển của văn hoá VN, có phải nó là yếu tố bắt buộc để nước VN có thể hiện đại hoá, công nghiệp hoá không ? Câu trả lời hiển nhiên là KHÔNG.
Tại sao ? vì ta chỉ cần nhìn ra xung quanh VN thì thấy. TQ, Nhật bản là hai cường quốc hiện tại. Trình độ phát triển của họ đều trên VN. TQ có thể trở thành cường quốc thay chân Mỹ. Nhật thì không cần nói. Cả hai nước này đều dùng chữ tượng hình. Điều đặc biệt hơn chính ở Nhật bản. Họ có tới 4 kiểu ký tự khác nhau. Trong đó có 3 là ba bảng chữ cái, và ký tự thứ 4 là chữ tượng hình,chữ Nho. Kỳ lạ hơn nữa, với người Nhật, một trí thức nhất định phải biết Kanji (phiên âm tiếng Nhật của Hán tự, tức là chữ Nho ở VN), một người Nhật mà không biết Kanji, không dùng được Kanji, thì chỉ là người tầm thường. Như vậy ở đây, bất cứ một người Nhật nào cũng có thể chọn viết bằng bảng chữ cái, hoặc trộn lẫn Kanji, và họ vẫn trọng chữ tượng hình hơn, dù nó phức tạp hơn. Dường như khả năng viết chữ đơn giản, điều mà người VN dùng chữ quốc ngữ cho là lợi thế, thì người Nhật lại không nghĩ vậy.
Với tôi đây chính là cái lô gíc khiến tổ tiên ta dù biết có thể viết chữ bằng bảng chữ cái, các cụ cũng không dùng nó, không chế ra nó. Và việc dùng chữ quốc ngữ, hay chữ Nho, chữ Nôm không có tác động quyết định đến sự hiện đại hoá, công nghiệp hoá, phát triển của đất nước. Nó thực ra chỉ là một thói quen. Và tôi dám thách đố bất cứ ai có thể chỉ cho tôi rằng, chỉ có dùng chữ quốc ngữ thì VN mới phát triển được.


--------------------
Tả Thiên Thanh



User is offlineProfile Card
Go to the top of the page
+
Phó Thường Nhân
post Dec 6 2019, 10:25 PM    
Đường dẫn tới bài viết này #12

Tả Thiên Thanh
Group Icon

Nhóm: Chánh tổng
Số bài viết: 7.007
Tham gia từ: 11-August 02
Thành viên thứ: 133

Tiền mặt hiện có : 48.886$
Số tuần chưa đóng thuế : 10

Bình chọn :



Trước khi viết tiếp về vai trò của bảng chữ cái quốc ngữ, trong một tổng thể lớn hơn của ngôn ngữ học. Tôi “lạc đàn” một chút để bình luận cái trích đoạn của những người mà tôi gọi là “lề trái” để thấy nó buồn cười thế nào. Tôi bình luận nó với giả thiết là tất cả những điều mà người này viết, kiểu trích đoạn, ngày này ngày kia, của người này người kia đều đúng là thế cả, chứ không phải là nhiều khi họ bịa đặt.


Theo “Thư kiến nghị” của các đồng chí (phản đối kế hoạch đặt tên đường Alexandre de Rhodes ở Đà Nằng) thì tội trạng “đặc biệt” của Alexandre de Rhodes hẳn là “… âm mưu dẫn QUÂN VIỄN CHINH PHÁP tới xâm lược nước ta…”, với luận cứ sau, có phỏng ?!:

[…]
Đặc biệt, Alexandre de Rhodes là người có ý định xin vua Louis XIV của Pháp cung cấp binh lính để chinh phục phương Đông. Trong cuốn Divers voyages et missions (Các cuộc hành trình và truyền giáo), xuất bản tại Paris năm 1653, ở đoạn cuối chương 19, phần thứ 3, Alexandre de Rhodes viết: “J’ai cru que la France, étant le plus pieux royaume du monde, me fournirait plusieurs soldats qui aillent à la conquête de tout l’Orient, pour l’assujetter à Jésus Christ”. Trong bài viết “Ai làm ra chữ quốc ngữ?” đăng trên báo Tuổi Trẻ ngày 31-1-1993, Giáo sư Hoàng Tuệ đã dịch câu đó như sau: “Tôi nghĩ nước Pháp, vương quốc mộ đạo nhất, có thể cấp cho tôi binh lính để chinh phục toàn phương Đông, đặt nó dưới quyền Jésus Christ”.
Chính vì thấy những ý định không tốt của A. de Rhodes (chống đối truyền thống thờ cúng tổ tiên của dân tộc, chia rẽ tinh thần đoàn kết giữa đồng bào lương và giáo, âm mưu dẫn quân viễn chinh Pháp tới xâm lược nước ta…) nên cả chúa Nguyễn ở Đàng Trong lẫn chúa Trịnh ở Đàng Ngoài đều đã trục xuất A. de Rhodes, không cho ông ta cư trú và hoạt động ở Việt Nam.
[…]

(Hết trích)

Kính thưa các đồng chí, chữ “soldats” trong ngữ cảnh của cuốn sách "Divers voyages et missions.." này đâu phải là “binh lính” hay “quân viễn chinh Pháp” theo kiến nghị của các đồng chí. “Soldats” ở đây chính là “các cha cố thuộc dòng Jésuites” đấy, kính thưa các đồng chí !

Các đồng chí hãy bình tĩnh đọc lại cuốn "Divers voyages et missions... bản in 1653 (ở trang 78 và 79) một lần nữa, và tham khảo thêm bài “Ông Alexandre de Rhodes (1591-1660)” của hai học giả Hoa Bằng và Tiên Đàm đăng trên tạp chí Tri Tân ngày 10-6-1941, có đoạn như sau nhé:

[…]
“Compagnie de Jésus” là một cơ quan do Ignace de Loyola (1491-1556), một võ quan Tây-ban-Nha sáng lập. Người đứng đầu hội đó được kêu là “đại tướng (général); còn các hội viên thì là “lính của Jésus” (soldat de Jésus). Trong hội chia làm hai hạng người: 1. rất học thức, rất thông thái; 2. rất tinh tiến, rất dõng cảm. Những ông cố Jésuites đều là hạng người rất thông thái! Đây xin kể một chuyện làm thí-dụ:

Dưới triều Khang-Hi đời Thanh bên Tàu, có bảy ông cố Jésuites làm việc với nhà Mãn-Thanh, lên tới chức thượng quan trong triều-đình. Họ có vẽ một bức bản-đồ đầu tiên về nước Tàu, vậy mà rất đúng, không sai một chút nào. Đủ biết con mắt và bàn tay của họ phi thường thật !

Nhập vào “đội quân” Jésuites ấy, ông Alexandre de Rhodes tỏ ý muốn dâng mình làm việc trong các Hội Truyền-giáo ở Á-châu.
[…]

Bình luận của tôi.
Những điều được đăng trên báo tuổi trẻ (theo như tác giả đoạn văn) rất chính xác. Vào thế kỷ XVI, khi Alexandre de Rhode vào truyền đạo, thì người theo đạo phải từ bỏ thờ cúng tổ tiên. Và đây chính là điều chia rẽ xã hội VN lúc đó. Điều này các nhà truyền đạo cơ đốc cũng làm ở TQ, nhưng với một khía cạnh hơi khác. Đó là ở TQ , các giáo sĩ dòng Giê Su này, thấy truyền thống văn hoá TQ quá lớn, quá huy hoàng, nên đâm ra ..kính phục. Và vì họ muốn lợi dụng quan niệm Thiên (Trời) của đạo Nho đánh đồng quan niệm này với chúa trời trong thiên chúa để truyền đạo, mà họ chấp nhận việc thờ cúng tổ tiên với người TQ theo đạo cơ đốc. Nhưng chuyện này bị giáo hội cơ đốc La mã phát hiện ra, và giáo hội đã bắt các giáo sĩ phải từ bỏ điều đó. Điều này gây phản ứng trong các nhà Nho TQ, và kết quả là đạo cơ đốc bị cấm. Câu chuyện này được biết tới như vấn đề “ritual chinois” mà tôi nói ở đầu chủ đề này. Chính vì thế cách truyền đạo này, tự thân nó đã là một sự xâm lược, vì nó đòi hỏi người ta chối bỏ tất cả truyền thống, chỉ nghe lời ông trùm đạo, và ông trùm đạo lại chỉ nghe lời Vatican, và Vatican hành động theo lợi ích của các nước phương Tây.
Chỉ tới năm 1962, sau khi có đại hội đồng Vatican II, thì giáo hội cơ đốc giáo mới công nhận các truyền thống khác, người công giáo VN có thể thờ tổ tiên, và cũng từ thời điểm này, giáo hội cơ đốc không đi truyền đạo nữa, vì họ nhấn mạnh tới “eucumenisme” tức là đối thoại giữa các tôn giáo với nhau. Chính vì thế hiện nay, chỉ còn phần tin lành trong Thiên chúa giáo là đi truyền đạo. Và các nhóm truyền đạo này cũng rất giáo điều, như một hình ảnh của việc truyền đạo cơ đốc thời trước.
Còn việc người viết đoạn văn trên nguỵ biện từ binh lính (soldat trong tiếng Pháp) phải hiểu như là hình tượng của người đi truyền đạo là bính linh của chúa Giê Xu (soldat de Jesus) là sai, hiểu sai. Và nếu đây là quan niệm của một học giả nào đó từ những năm 1941 mà người viết kia chỉ trích lại, tức là lúc ấy VN còn là thuộc địa Pháp , thì điều này nói lên là các học giả này cũng sai. Hiện nay, ở VN in lại rất nhiều các tác phẩm thời thuộc địa của Pháp, hoặc đã được in ấn dưới thời miền Nam cộng hoà trước. Tôi rất hoan nghênh điều này, vì điều đó giúp cho bạn đọc VN hôm nay có nhiều tư liệu để tìm hiểu lịch sử hơn. Nhưng không thể đánh đồng các tác phẩm này như là sự thật. Người ta chỉ có thể dùng nó như sử liệu.
Từ soldat (binh lính) mà Alexandre de Rhode dùng trong tác phẩm của ông, không phải là chỉ linh mục đi truyền đạo, mà là người lính thật. Và đoạn văn này chính xác là sự kêu gọi xâm lược Đại Việt dưới chiêu bài truyền đạo. Nguyên nhân như tôi đã nói ở trên. Từ thời Trung cổ ở Tây Âu, sau khi Đế quốc La Mã tan rã, chính quyền các vương triều ở đây là chính quyền kép. Trong đó Vua cai quản phần thế tục, nhà thờ phần tinh thần. Và các nhà truyền đạo không ngại ngần gì kêu gọi Vua chúa xứ mình xâm lược. Điều này đúng với Alexandre de Rhode cũng như các linh mục tiếp về sau thời thế kỷ XIX.
Alexandre de Rhode được “quản lý” bằng hội truyền giáo nước ngoài (mission étrangère) ở Pháp. Trụ sở của nó ngày nay vẫn còn ở trung tâm Paris, o Rue du Bac. Hội truyền giáo nước ngoài này là do giáo hội La Ma quản lý, không phải là của vương triều Pháp. Vì thế nếu Alexandre de Rhode muốn kêu gọi “binh lính” dưới dạng linh mục truyền đạo, như người ta cố tình hiểu lầm để chạy tội, thì ông ta phải viết thư cho giáo hoàng, chứ không phải là kêu gọi vua Pháp. Vì vua Pháp không có quyền lực gì để sai khiến các linh mục cả.
Trong quyển sách mà Alexandre de Rhode viết, tôi cũng có quyển này. Ông ta trong thực tế đã thổi phồng số lượng người cải đạo, với mục đích để khuyến khích sự xâm lược. Đây là cách làm việc bình thường của các cha cố truyền đạo lúc đó không chỉ ở Vn mà cả ở TQ, Nhật bản... Vì thế khi mission tiếp sau tới, thì họ đều vỡ mộng, vì sự thể không phải như vậy.


--------------------
Tả Thiên Thanh



User is offlineProfile Card
Go to the top of the page
+
NVT2002
post Dec 7 2019, 01:02 PM    
Đường dẫn tới bài viết này #13

Thiên hạ cãi nhau vô địch thủ
Group Icon

Nhóm: Lý trưởng
Số bài viết: 1.989
Tham gia từ: 21-August 02
Thành viên thứ: 203

Tiền mặt hiện có : 58.362$
Số tuần chưa đóng thuế : 10

Bình chọn :



Em biết bác Phó không vào FB nên em copy bài của tác giả Chung Nguyen ra đây. Bài viết có phần cực đoan và dung tục, nhưng mà đại ý cũng trùng với quan điểm của bác Phó


QUOTE
Chữ Cuốc Ngữ - sự xaolon thế kỷ.

Nhân vụ anh anh em Đà Nẵng sáng suốt và quyết đoán, từ chối đặt tên thằng thực dân mặt giặc De Rhodes cho con đường ở thành phố, mình muốn giải thiêng nhẹ mấy huyền thoại về cái-gọi-là sự thần thánh của chữ Cuốc Ngữ - một thứ mọi tự gốc Bồ (Latin) dùng để ký âm tiếng Việt (Hán cổ thời Đường), được các thể loại me Tây đặc biệt là anh em Công giáo vẽ ra cả trăm năm nay, tô vẽ cái công cụ của thằng cướp nước, cưỡng hiếp văn hóa truyền thống của người Đông Lào ta.

Huyền thoại đầu tiên là, "chỉ duy nhất người Việt có hệ thống chữ viết ký âm latin thành công". Anh em me Tây quả quyết rằng bọn Châu Á khác không làm được một hệ chữ viết tương tự Quốc Ngữ, vì không có một anh thần thánh tương tự De Rhodes, các anh em gọi điều này là "De Rhodes đưa Việt Nam đi trước Tàu 3 thế kỷ".

Tuy nhiên có sự khác nhau giữa "không thể ký âm" và "đéo thèm dùng ký âm". Thực tế thì mọi ngôn ngữ đều có thể ký âm Latin, ngoại lệ duy nhất có lẽ là tiếng của người Khoisan săn bắn hái lượm ở Châu Phi, chính là đồng bào của gia đình trong phim "Thượng đế cũng phải cười", do tiếng nói của họ tồn tại các phụ âm click dùng tiếng bật của răng và lưỡi, không có ký tự tương tự trong bảng chữ cái Latin. Các nhà ngôn ngữ học khi thử ký âm Latin tiếng nói của bộ tộc này, họ phải dùng cả các ký tự đặc biệt như "!" hay "ǂ" mới ghi được.

Người Trung Hoa cũng có một hệ chữ ký âm latin tương tự Quốc Ngữ, chính là Pinyin (Bính Âm), có đầy đủ cả dấu như tiếng Việt, viết thành văn bản đọc vẫn hiểu bình thường. Phòng trường hợp các anh chị mõm vẩu không biết, thì bản thân từ "China" cũng là một chữ ký âm, khi người La Mã lần đầu tiên tiếp xúc với người Hoa Hạ vào triều đại nhà Tần (Qin - đọc là Chin) cách đây từ hơn 2000 năm, và họ lấy luôn chữ Chin đó để đặt tên cho vùng đất nơi họ hàng năm phải đem vàng sang quỳ lạy để mua lụa và đồ gốm sứ.

Nhưng Bính Âm chỉ dùng để người nước ngoài học tiếng Tàu, hoặc bỏ dấu để đặt tên cho các công ty, nhãn hàng cho người nước ngoài đọc được, chứ đéo thể dùng trong giáo dục, khoa học kỹ thuật được, vì cũng giống như Quốc Ngữ, nó chỉ đơn giản là ký lại cách phát âm, hoàn toàn đéo truyền tải được nội hàm của từ như chữ tượng hình. Trí thức Đông Lào trở nên ngu dốt hơn một thế kỷ gần đây, chính là hậu quả của việc dùng chữ ký âm, trong khi bản thân tiếng Việt là ngôn ngữ đơn âm, vốn phù hợp với dùng tượng hình thần thánh.

Huyền thoại thứ hai, đó là "chữ Hán là chữ tượng hình nên không thể ký âm như chữ Quốc Ngữ". Đây thực tế là trò, mà như tôi hay gọi, là "trộn cứt với xôi". Việc chữ Hán là tượng hình không liên quan tới khả năng ký âm, khi ngay chính tên của thằng De Rhodes vẫn được ký âm là Đắc Lộ (德羅).

Tên tất cả các quốc gia mà ta đọc được bằng tiếng Việt, từ Anh, Pháp, Hà Lan, Hoa Kỳ... thực tế đều là ký âm bằng chữ Hán.

Huyền thoại thứ 3, đó là "chữ Quốc Ngữ giúp người Việt tiếp cận khoa học kỹ thuật phương Tây dễ dàng hơn". Đây là quan điểm được nhai đi nhai lại nhiều nhất, nhưng lại là ngu nhất trong tất cả các luận điểm.

Tất cả mọi khái niệm khoa học kỹ thuật, triết học, âm nhạc của phương Tây đều dịch được ra chữ Hán, và do đó người Việt vẫn có thể dùng trực tiếp mà chả cần phiên âm kiểu hamlol như xích-lô, gác-đờ-bu...., và điều này sẽ giúp hiểu cặn kẽ nội hàm của khái niệm bằng chính tiếng mẹ đẻ.

Ngay như trong toán học, tất cả các khái niệm toán mà ta học ở THPT cũng vốn là từ sách toán của Tàu thời Minh, chứ các anh chị nghĩ bọn Pháp nó biết "tam giác", "tích phân", "khai căn".... nghĩa là gì để dạy các anh chị theo kiểu tổ tiên ta là người Gô-loa, hay sao???

Thực tế thì ngay ở Châu Á, chính các nước dùng chữ vuông (như Tàu, Nhật, Đài, Hàn...) mới là các cường quốc khoa học kỹ thuật, mới làm được kỹ sư, bác học và ông chủ, còn bọn dùng latin hay chữ giun thì chỉ làm được cu li, làm phò, mặc sịp cầu vồng, hát trên 4 vùng chiến thuật và nói về tình người, mà thôi.

Hangul của Hàn bàn chất cũng là chữ ký âm, do tự họ sáng chế ra để ký âm tiếng Cao Ly, tuy nhiên hệ chữ ký âm "cực dễ học và đẹp nhất thế gian", theo lời Triều Tiên Thế Tông anh tôi, vẫn đơn giản là dùng như một bạch thoại và teencode. Sinh viên Luật và Y Khoa hay các chuyên ngành khác của Hàn vẫn phải dùng Hán Tự Hỗn Dụng - một dạng văn bản kết hợp cả Hangul lẫn chữ Hán, tương tự như người Nhật, vì chữ ký âm, tượng thanh, như đã nói, không thể truyền tải được nội hàm của các khái niệm hàn lâm.

Indo và Mã Lai là hai ví dụ châu Á dùng ký âm latin, và hậu quả là đéo thể viết một hóa đơn sửa xe máy bằng tiếng Bahasha mà không dùng 100% các thuật ngữ bằng tiếng Anh.

Cái tiện nhất của Cuốc Ngữ, theo tôi thấy, đó là dùng làm thơ con cóc. Xưa kia thơ thì phải gieo vần, tuy nhiên các chữ Hán hay Nôm luôn hữu hạn, cần phải có vốn từ vựng rộng mới làm được thơ, còn giờ thì ai cũng là nhà thơ, chỗ nào gieo vần khó quá thì ta chế ra từ mới, đến người Saigon ngày nay còn làm được thơ, là đủ hiểu.

Vậy nên, cần nhìn nhận cho đúng, rằng chữ Quốc Ngữ là một hệ chữ mọi, và chúng ta, do hoàn cảnh lịch sử, đang phải viết một loại chữ mọi, thế thôi. Loại chữ này giống như cây tre, mọc rất nhanh, dùng cũng rất tiện, nhưng nghìn năm sau nữa cũng chỉ có thể dùng làm chuồng trâu, chuồng vịt mà thôi, chứ làm cột lâu đài là vĩnh viễn bất khả thi.

Liệu có cần phải mang ơn một thằng thực dân, chỉ vì một loại chữ ký âm, mà vốn cái mục đích của nó sinh ra từ đầu, là vĩnh viễn giữ trí tuệ, tư duy và tâm hồn dân tộc ta ở mức trung bình và nô lệ?


--------------------
Nguyễn Văn Thanh



User is offlineProfile Card
Go to the top of the page
+
Phó Thường Nhân
post Dec 9 2019, 06:50 PM    
Đường dẫn tới bài viết này #14

Tả Thiên Thanh
Group Icon

Nhóm: Chánh tổng
Số bài viết: 7.007
Tham gia từ: 11-August 02
Thành viên thứ: 133

Tiền mặt hiện có : 48.886$
Số tuần chưa đóng thuế : 10

Bình chọn :



Những điều anh bạn ở trên nói về cơ bản là đúng. Nhưng nó có một số điều mà tôi sẽ bình luận bổ xung thêm cho rõ sau,nhất là vấn đề ký tự TQ. Ngược lại nói rằng chữ quốc ngữ là một cố gắng của thực dân Pháp giữ vN ở mức độ trung bình thì lại có phần thiên lệch,bởi hiện nay chữ quốc ngữ không kém cạnh gì với chũ Nho cả, và hoàn toàn tồn tại độc lập. Ngược lại, nếu ai biết cả chữ nho, thì lại càng hiểu tiếng Việt hơn. Ta có thể hiểu chữ Nho trong tiếng Việt giống như tiếng Latin với các thứ tiếng phương Tây,hay chữ phạn (sancrit) với các tiếng Ấn độ, Lào, Thái, Cam pu chia.
Tôi sẽ viết tiếp cái mạch tôi viết ở trên. Để trả lời hai câu hỏi: tại sao người Nhật lại viết phức tạp, và vào thời cận đại, khi VN tiếp xúc với văn minh phương Tây, thì trong ngôn ngữ phải có sự thay đổi thế nào để đáp ứng điều này. Sự thay đổi này đúng với tất cả các ngôn ngữ, với mọi nước (TQ, Nhật, Hàn) thậm chí cả ở phương Tây. Điều đặc biệt là sự thai đổi này ở VN diễn ra dưới thời thuộc địa, nhưng ngay cả ở trong tình trạng này, công lao làm biến đổi là của trí thức VN, chứ không phải là người Pháp.
Về cơ bản lịch sử các ký tự ghi chép ngôn ngữ, từ đó chuyển tải thông tin, dẫn đến phát triển xã hội đều bắt nguồn từ tôn giáo, và nhu cầu tôn giáo. Ví dụ chữ Nho đầu tiên là do các thày mo thầy bói phải đánh giá, trao cho các vết nứt trên mai rùa một ý nghĩa, mà chữ Nho ra đời. Còn ở các vùng văn tự theo bảng chữ cái, thì các bộ chữ đầu tiên cũng là để dùng viết văn khấn vái. Ở Ấn độ, nơi mà tôn giáo nguyên thuỷ của loài người được bảo tồn tốt nhất, thì nhiều Âm thanh được coi như thần linh. Ví dụ chữ OM (mà ở ta trong phật giáo mật tông hay đọc) : “om ma ni pát mi hông” chính là một ví dụ. Nhưng đồng thời với tính chất linh thiêng này, ký tự cũng dùng để viết văn bản hành chính, quan lý. Vì thế hiển nhiên tầng lớp quan lại đầu tiên chính là các thầy tu, vì họ biết chữ. Điều này đúng từ Tây đến Đông. Khởi thuỷ vì thế chỉ có một số loại ký tự: La tinh, chữ Nho, Phạn,.. Nhưng chữ này không cần có một dân tộc nói chúng. Ở Tây Âu, tới thế kỷ XIV, XV chữ viết của nhà nước vẫn là chữ la tinh, trong khi dân chúng nói tiếng Pháp, tiếng Ý, tiếng Đức .. Ở châu Á cũng vậy. Chữ Nho được dùng bởi người TQ, VN, Nhật, Hàn .. Còn chữ phạn thì khỏi phải nói, vì ở ấn độ có cơ man các loại tiếng.
Ở Tây Âu, thì từ thời phục hưng, các thứ tiếng dân tộc mới ra đời. Vì thế văn học Pháp mới được coi là xuất phát từ khoang thế kỷ XV. Tương tự như vậy ở các nước Đức, Ý, Tây ban Nha ..
Ở Đông Á, sau khi có chữ Nho, thì một loại chữ nữa cũng ra đời, ở VN là chữ Nôm, nhưng ở các nước khác trong vùng văn hóa Nho giáo cũng có những hiện tượng tương tự. Sự ra đời của nó là do nhu cầu phản ánh những thông tin mà chữ Nho không không làm được. Ví dụ các từ ngữ địa phương, các loại rau quả, các khái niêm đặc biệt Ví dụ chữ LỈM đây là một từ việt cổ, ý là chìm xuống, chữ này không có trong bộ chữ Nho, vì thế nó chỉ có trong chữ Nôm.. Sự hình thành các kiểu chữ Nôm này tồn tại ngay ở trong lòng TQ, ví dụ ở Quảng Đông, họ cũng có hệ thống chữ Nôm này. Tóm lại từ vựng khác biệt đã làm nẩy sinh ra nhu cầu tạo chữ tạo từ vựng này.
Có chữ rồi không đủ, mà phải có ngữ pháp để viết, để chuyển tải tư tưởng. Với chữ Nho cổ điển, nó chính là cổ văn. Cổ văn này ta còn có thể đọc được, khi các bác đọc tứ thư của nhà Nho chẳng hạn (Luận ngư, Trung dung, ..) hoặc các loại Hich, cáo, tế.. mà tôi đã có lần nói đến khi nói về Bình Ngô Đại Cáo của Nguyên Trãi.
Nhưng nó cũng có một loại khác bình dân, mà ở Trung quốc gọi là Bạch thoại. Các ví dụ của nó như kinh phật chữ Nho, các tiểu thuyết chương kỳ : Tam quốc, Thuỷ Hử, ..
Ở VN ngoài các loại bạch thoại này của TQ ta còn có các văn thơ bằng chữ Nôm. Hầu hết nhà Nho nào ở VN cũng biết chữ Nôm. Nhưng chữ Nôm chỉ thành tuyệt tác, khi câu trúc ngữ pháp, cách dùng từ hoàn chỉnh vào thế kỷ XVII, và người ta thường coi Nguyễn Du với truyện Kiều là điểm đánh dấu. Trong thực tế truyện Nôm đã có từ đời nhà Trần (thế kỷ XII) và thời nhà Tây Sơn, chữ Nôm là chữ của nhà nước thay chữ Nho. Tới khi nhà Nguyễn lên thì lại đổi lại lấy chữ Nho. Sự thay đổi này thực ra không quan trọng lắm. Vì muốn đọc chữ Nôm phải biết chữ Nho. Và đã từ lâu , người Việt đã đọc chữ Nho theo kiểu người Việt. Vào thời điểm này. Trí thức VN dùng văn tự cũng như người Nhật hiện tại. Chỉ có điều khác là chữ Nôm cũng là chữ tượng hình, trong khi thứ chữ bổ xung cho Kanji của Nhật lại theo bảng chữ cái.
Xu hướng chung là các ngôn ngữ chuyển dịch dần từ nhu cầu tôn giáo, sang phản ánh sử dụng trong các nhu cầu đời thường trong xã hội. Từ khoa học xã hội sang khoa học tự nhiên.
Từ khi tiếp xúc với văn minh phương Tây, thì nhu cầu này lại càng lớn và điều cấp bách nhất là từ vựng. Vì văn hoá phương Đông và phương Tây chạy song hành với nhau, nhưng không cắt nhau. Bản thân các thứ tiếng phương Tây cũng gặp khó khăn khi chuyển đổi các khái niệm Đông Á vào ngôn ngữ của mình. Lấy ngay ví dụ đạo Phật, các khái niệm rất bình thường với phật tử người Việt như Kiếp, Nghiệp, Tâm .. đều không chuyển được. Hiện nay, họ thường dùng luôn nguyên bản ví dụ Nghiệp thì được giữ nguyên như tiếng phạn karma, rồiqua nhưng ví dụ, giải thích, mà người ta hiểu đó là gì.
Nhưng vào thế kỷ XIX, thì vấn đề này cấp bách với phương Đông nhiều lân hơn, vì sự thâm nhập của phương Tây ở đây. Ngược lại sự thẩm thấu ngược từ đông vào tây có thời gian hơn, không cấp bách, và là một sự giao thoa văn hoá bình thường không phải là một dạng xâm lược.
Như vậy để bắt kịp văn minh hiện đại, thì vấn đề ngữ pháp và từ vựng rất quan trọng. Quan trong hơn nhiều cái bảng ký tự. Tiếng việt ngày nay có đủ khả năng diễn đạt tất cả mọi nhu cầu của xã hội hiện đại, từ khoa học kỹ thuật tới khoa học xã hội rồi tâm linh. Người ta ước lượng có tiếng việt có khoảng 50000 từ.Trong đó khoảng 30000 từ là dịch từ các khái niệm của phương Tây sang. Nếu không có số lượng khái niệm khổng lồ này, thì tiếng việt sẽ không được sử dụng để dậy học, để trao đổi thương mại,thông tin xã hội . có nghĩa là nó sẽ biến mất khỏi bản đồ ngôn ngữ thế giới. Đây là chuyện đã xẩy ra với các nước châu Phi, họ phải dùng tiếng Pháp để làm điều này (tất nhiên là các nước thuộc địa Phap cũ). Ở đây người dân vẫn có tiếng mẹ đẻ, nhưng chỉ dùng để trao đổi thông thường. Khi dính tới văn học, khoa học, kinh tế .. thì phải dùng tiếng Pháp.
Điểm giống nhau về vấn đề gập phải của tiếng việt ở VN cũng là vấn đề ở TQ, Nhật, Hàn.. Vày đây là điều quyết định sự hiện đại của ngôn ngữ. Vì những chuyện này bắt đầu ở Vn thời thực dân. Ta hãy xem ảnh hưởng Pháp, tác động Pháp vào vấn đề này ra sao. Từ đó mới có thể có cái nhìn chính xác tới sự đóng góp của người Pháp, chế độ thực dân Pháp .. có hay không.


--------------------
Tả Thiên Thanh



User is offlineProfile Card
Go to the top of the page
+
Phó Thường Nhân
post Dec 9 2019, 10:52 PM    
Đường dẫn tới bài viết này #15

Tả Thiên Thanh
Group Icon

Nhóm: Chánh tổng
Số bài viết: 7.007
Tham gia từ: 11-August 02
Thành viên thứ: 133

Tiền mặt hiện có : 48.886$
Số tuần chưa đóng thuế : 10

Bình chọn :



Điều đầu tiên có thể khẳng định ngay, đó là ngữ pháp tiếng Việt hiện đại, cũng như việc tạo ra từ mới, dịch từ các từ ngữ phương Tây (chủ yếu thông qua tiếng Pháp) là do trí thức VN được Pháp đào tạo lập ra. Bởi vì rất dễ hiểu là người Pháp thì chỉ biết tiếng Pháp. Vì muốn đào tạo một lớp người trung gian phục vụ cho chế độ thuộc địa mà Pháp đào tạo người VN. Một nhiệm vụ rất lớn của họ là phiên dịch. Phiên dịch từ tiếng Pháp ra tiếng Việt (cho người VN), và ngược lại phiên dịch từ chữ Nho, Nôm ra tiếng Pháp cho người Pháp. Hầu như không có người Pháp biết tiếng việt giỏi đến mức này.Ngay cả các nhà nghiên cứu người Pháp trong viện Viễn đông bác cổ (vị trí là bảo tàng lịch sử VN ở Hà nội) cũng đều phải dùng người Việt để dịch di sản văn hoá chữ Nho cho họ. Ta có thể kể tới tên hai người. Đó là cụ Nguyễn Văn Tố và học giả Nguyễn Văn Huyên. Cụ Nguyễn văn Tố hi sinh trong kháng chiến chống Pháp, và ở quận Hoàn kiếm ngày nay con có một con phố nhỏ trong khu vực phố cổ mang tên ông. Còn ông Nguyên Văn Huyên thì sau là bộ trưởng bộ giáo dục ở miền Bắc. Ông Nguyễn văn Huyên còn để lại tác phẩm nói về đình làng, mà theo ông thì nó là biến thái của cái nha rông của đồng bào Tây nguyên, cũng như của các tộc dân ở Indonesia, là một bằng chứng rằng người việt có phần nguồn gốc Đa đảo (một phần khác là từ lục địa châu Á, và rất phù hợp với truyền thuyết con rồng – cháu Tiên). Có những tên công sứ Pháp cũng biết tiếng Việt, ví dụ Pasquier công sứ ở Huế, có thể ăn được cả mắm tôm, nhưng khả năng dịch ra tiếng việt thì không có.
Một nhóm trí thức khác cũng tham gia vào việc dịch thuật này, đó là các nhà Nho “Tân thư”, ví dụ như các nhà Nho tham gia vào phong trào Đông Kinh Nghĩa Thục. Gọi là tân thư vì đây là những tác phẩm được viết bằng chữ Nho, do các nhà Nho Trung quốc dịch các tác phẩm phương tây mà ra. Ví dụ các tác phẩm triết học của các nhà triết học ánh sáng Pháp như Voltaire (Vôn te), Montesquier (mông tét xơ ki ơ, được các cụ dịch là Mạnh đức thư cưu), hay Rouseau (rút xô). Sự khác nhau của hai nhóm là các cụ dùng chữ Nho còn các trí thức học Pháp thì dùng chữ quốc ngữ.
Các nhà nho TQ cũng không phải làm việc này từ đầu, mà nhiều từ vựng đã được người Nhật dịch. Và vì người Nhật dùng Kanji, tức là chữ Nho, nên cả VN và TQ đều dùng được. Có những từ dịch rất là tuyệt vời ví dụ liberty (liberté) được dịch là tự do, hay demonstration(manifestation) được dịch là biểu tình, hay democratie dịch là dân chủ . Có những từ toán học cũng dịch cực chuẩn ví dụ linear đươc dịch là tuyến tính. Còn tại sao Người Nhật lại mở đường là bởi vì ngay từ thời Mạc Phủ (Shogun), nước Nhật không bao giờ cắt liên lạc với phương Tây, cụ thể là người Hà lan. Và vì thế ta có thể hiểu là cái day chuyền dịch ngôn ngữ này là Hà lan - > Nhật -> TQ (nhà Thanh) –> VN
Khi chữ quốc ngữ được phổ cập, mặc dù thứ chữ này có thể dịch âm các từ tiêng Pháp, ví dụ như từ tự do tôi nói trên, thì ta có thể dịch là li-béc-tê, tại sao ta lại dùng từ tự do, trong khi Pháp đang cai quản VN. Nó có hai lý do,
Lý do thứ nhất là người ta không cần tới chữ quốc ngữ phiên âm để dịch.
Lý do thứ hai thú vị hơn, đó là bản chất cấu trúc của tiếng việt về âm thanh làm người ta không thể chấp nhận kiểu dịch này (tức là dịch trực tiếp từ tiếng Pháp ra tiếng việt, kiểu tự do là li bẹc tê mà tôi nói ở trên).
Tại sao, vì tiếng việt là tiếng nhị âm, tức là mỗi từ cấu trúc bằng hai âm. Ta có rất nhiều từ kiểu này thuần việt : mênh mông, mênh mang, bảng lảng .. Ngược lại nếu cụm từ trở thành ba âm hay nhiều hơn, thì người ta có xu hướng rut gọn để xuống hai âm cho nó việt hơn. Ví dụ cụ thể. Người việt không ai bảo ai đều gọi Ca li để chỉ bang California của Mỹ, chứ không ai noi dài dòng ca li phọc ni a cả. Miền Nam cũ nó có bài hát có câu “đường về Ca li Anh đã bỏ quên con tim” , hãy tưởng tượng phải hát đường về ca li phọc ni a, Anh đã để quên con tim” thì độ trúc trắc làm hỏng hẳn bài hát. Tiếng pháp là tiếng đa âm, như các tiếng phương Tây khác. Như vậy là nó kênh với cái tai người Việt, đây là một điều cản trở lớn trong phiên dịch, tạo từ vựng.
Ngay cả trong trường hợp, nếu dịch qua chữ Nho nhiều hơn hai âm, thì người ta cũng bỏ, mà chỉ tìm từ hai âm. Ví dụ. Phạm Quỳnh, là một nhân vật tham gia vào phi vụ “chữ quốc ngữ” này, đã đề nghị dịch chữ ô tô là “tự động xa” (tức là cái xe tự đi được, xa nghĩa là xe), nhưng tiếng việt đã chọn chữ ô tô, vì nó ngắn gọn hơn, hợp cái tai nghe người việt hơn.
Kết quả, mặc dù bảng chữ cái là bảng ký tự la tinh, do giáo sĩ Bồ đặt ra để học tiếng Việt, được thực dân pháp gắn bản quyền (copyright) cho Alexandre de Rhode, nhưng nó không ảnh hưởng quyết định tới các từ vựng tiếng việt được đặt ra. Ngược lại chúng lại phần nhiều lại có nguồn gốc chũ Nho như ở TQ, Nhật bản. Chính vì điều này mà tôi mới nói ở trên. Nếu ai muốn biết tiếng việt giỏi, thì nên học chữ Nho (phiên âm theo VN), vì mình sẽ hiểu được nghĩa cặn kẽ của nó, và cũng chính vì thế chữ Nho với tiếng Việt có vai trò như tiếng la tinh với các ngôn ngữ phương Tây, bất chấp dùng bảng ký tự kiểu gì.


--------------------
Tả Thiên Thanh



User is offlineProfile Card
Go to the top of the page
+
NVT2002
post Dec 10 2019, 11:53 AM    
Đường dẫn tới bài viết này #16

Thiên hạ cãi nhau vô địch thủ
Group Icon

Nhóm: Lý trưởng
Số bài viết: 1.989
Tham gia từ: 21-August 02
Thành viên thứ: 203

Tiền mặt hiện có : 58.362$
Số tuần chưa đóng thuế : 10

Bình chọn :



Cụ Nguyễn Văn Tố là người đã dựng bia ghi công cha Đắc Lộ ở HN đấy


--------------------
Nguyễn Văn Thanh



User is offlineProfile Card
Go to the top of the page
+
Phó Thường Nhân
post Dec 10 2019, 05:57 PM    
Đường dẫn tới bài viết này #17

Tả Thiên Thanh
Group Icon

Nhóm: Chánh tổng
Số bài viết: 7.007
Tham gia từ: 11-August 02
Thành viên thứ: 133

Tiền mặt hiện có : 48.886$
Số tuần chưa đóng thuế : 10

Bình chọn :



Lạc đề một chút, trước khi viết tiếp. Cụ Nguyễn Văn Tố có hai điều làm tôi cảm phục. Đó là cụ là một nhân vật trí thức, nhờ có cụ mà nhiều học giả Tây ở viện Viễn Đông bác cổ mới có sách được, vì họ cần có người như cụ thì mới có thể tiếp xúc với vốn cổ VN.
Nhưng điều thứ hai còn lớn hơn. Đó là cụ tham gia vào chính quyền cách mạng sau cách mạng tháng tám. Và còn lớn hơn nữa là khi kháng chiến bùng nổ, khó khăn, thì không ít các trí thức lúc đầu ủng hộ độc lập nhiệt liệt, đều “dinh tê” về vùng Pháp chiếm đóng. Với vị thế của cụ Tố, cụ có thể hoàn toàn làm được như thế, và Pháp sẽ mở rộng bàn tay đón, vì điều này sẽ làm cho Pháp càng có cớ để nói cuộc chiến tranh thiết lập lại thuộc địa ở VN là “chống cộng”.
Cụ đã bị Pháp bắn chết trong một cuộc càn quét vào năm 1947. Có một số trí thức khác cũng như vậy, ví dụ nhà văn Nam Cao.
Tại sao thời thuộc Pháp người ta tôn thờ Alexandre de Rhode, thì tôi đã nói một phần rồi, sau sẽ nói tiếp. Có thể thái độ của cụ Tố với ông này có lý do như tôi sẽ nói .
Ở trên, tôi đã nói tới vấn đề từ vựng, điều quan trọng nữa của tiếng việt hiện đại (dùng chữ quốc ngữ hay không cũng vậy) là vấn đề ngữ pháp. Bởi nếu ngữ pháp không rõ ràng, thì từ vựng chỉ là một đống hổ lốn không sử dụng được, không chuyển tải được thông tin. Chính vì thế mà tôi rất quan tâm (với mức độ là một hobby nghiệp dư), sự phát triển của ngữ pháp tiếng việt hiện đại thế nào.
Như ở trên tôi đã nói, lúc đầu chủ đề. Tôi có một quyển sách có thể thuộc dạng những văn bản đầu tiên bằng chữ quốc ngữ nói về lịch sử đàng trong, do miền Nam in ngày xưa. Khi đọc nó, có lẽ chỉ cần đọc khoảng 1 trang thì sẽ phải đi uống một viên Aspirine vì quá đau đầu, do ngữ pháp lủng củng của nó. Ngữ pháp lủng củng kiểu này, ta có thể tìm thấy ngay trong những bản kinh tân ước tiếng Việt của đạo thiên chúa, dù nó đã được viết tốt hơn. Ngay cả hiện nay, nếu đọc kinh tân ước này, thì tôi cũng sẽ đọc bằng tiếng Pháp, chứ không đọc tiếng việt vì sự lủng củng tối nghĩa của nó.
Cũng như đã nói ở trên về phần lịch sử ngôn ngữ nói chung, bản thân trong quá khứ VN cũng đã có thể loại văn bình dân. Vì thế chính ngữ pháp của thể văn này trở thành xương sống của ngữ pháp tiếng việt hiện đại. Chính xác hơn nữa, ta có thể nói ngữ pháp VN hiện đại có 3 nguồn (ba kiểu viết):
1- Nguồn văn bạch thoại từ chữ Nho để lại, như các kiểu tiểu thuyết chương hồi của TQ
2- Nguồn văn chữ Nôm, tức là bạch thoại của VN, mà điển hình là truyện Kiều, hay các truyện của các nhà Nho vào thế kỷ 19. Nhưng truyện này đã được in ở VN, và được gọi là “truyện Nôm chữ vuông”. Tôi cũng có quyển sách này. Ta cũng có thể coi các tiểu luận, khảo sát của các nhà Nho như “Vũ trung tuỳ bút” của Phạm đình Hổ cũng thuộc dạng này.
3- Nguồn văn học Pháp, được chuyển tải sang tiếng việt, hay được các nhà văn đương thời như tự lực văn đoàn, hiện thực phê phán. Các nhà thơ mới như Xuân Diệu, Chế lan Viên, ..sử dụng.

Tuỳ theo nhà văn VN học ở đâu, có nguồn gốc nào mà dấu ấn của kiểu viết rõ rệt. Ví dụ khi đọc Việc làng, hay lều chõng của Ngô Tất Tố, thì kiểu văn của ông có thể hiểu là bạch thoại và văn chữ Nôm ảnh hưởng, vì ông là Nhà Nho tự học chữ quốc ngữ. Điều này cũng đúng với các tác phẩm chính luận của Phan Bộ Châu về cuối đời, khi ông viết bằng chữ quốc ngữ, ví dụ quyển luận của ông về chủ nghĩa xã hội. Tại sao lại thế, vì cụ Phan Bội Châu khi ở hải ngoại, chủ yếu là ở TQ thì cụ vẫn viết chữ Nho. Chỉ từ khi cụ bị Pháp bắt, giam lỏng ở Huế, thì cụ mới viết chữ quốc ngữ. Trường hợp của cụ Huỳnh thúc Kháng cũng vậy. Là một nhà Nho cùng thế hệ với cụ Phan Chu Trinh, Phan Bội Châu, ông cũng tự học chữ quốc ngữ để làm báo.
Nhưng ví dụ với Thạch Lam, hay cách nhà văn tự lực văn đoàn, thì phong cách viết, và qua đó có ngữ pháp lại là văn học Pháp. Ảnh hưởng rõ rệt nhất của văn hoá Pháp về mặt ngữ pháp chính là thơ Xuân Diệu. Đọc thơ Xuân Diệu thì thấy thơ ông chẳng khác gì thơ của Rim bô (Rimbaud) hay Vẹc len(Verlaine) của Pháp.
Do các nhà văn, trí thức VN vào thời đầu thế kỷ XX đều có chút ít vốn chữ Nho chữ Nôm, nên các nguồn ngữ pháp này pha vào nhau, thành ra ngữ pháp VN hiện đại.
Sau năm 1975, khi thống nhất đất nước. Tôi có đọc một số sách của miền Nam cũ. Lúc đó tôi còn là đứa trẻ con, nhưng cũng rất ngạc nhiên ra sách dịch của miền Nam không hay theo gu của tôi. Ví dụ. Tôi có hai bộ tam quốc, một bộ là dịch ngoài Bắc, một bộ dịch trong Nam. Bộ ở ngoài Bắc dịch hay hơn hẳn, nguyên nhân có thể vì trong Nam dùng nhiều tiếng địa phương, và lạm dụng từ hán việt, cũng có thể do người ta bị ảnh hưởng của các tiểu thuyết chưởng kiểu Kim Dung. Có những bộ sách dịch ngoài Bắc, như “chiến tranh và hoà bình”, hay Ê giê ni gơ răng đê (Eugenie Grandet) thì tuyệt vời. Làm được thế, bởi các dịch giả đã dịch từ tiếng Pháp, và vì ngữ pháp Pháp ảnh hưởng tới tiếng Việt.
Mặc dù vậy, cũng như trong vấn đề từ vựng, ảnh hưởng của ngữ pháp Pháp chỉ ở trong vấn đề đặt câu có chủ ngữ, vị ngữ .. trong tiếng việt hiện đại, chứ còn các phần khác như phân khúc thời gian của động từ kiểu imparfait, parfait, .. không có, do sự cập kênh của tiếng Việt với tiếng Pháp.

Hiện nay khi về VN, nếu mua sách dịch tiếng Việt, tôi chủ yếu mua sách dịch các tác phẩm của TQ ra tiếng việt, do sự gần gũi của ngữ pháp, sự dịch dễ dàng của từ vựng, mà một người dịch trung bình cũng có thể dịch hay. Ngược lại tôi không bao giờ mua sách dịch các tác giả phương Tây, vì khả năng dịch tồi rất lớn. Nếu tôi muốn xem, tôi sẽ tìm sách dịch qua tiếng Pháp. Nói như thế để thấy rằng, ngay cả khi có ảnh hưởng, do cấu trúc ngôn ngữ quá xa nhau, mà tiếng Pháp cũng không thể ảnh hưởng lớn tới tiếng việt, dù ở VN đã bỏ học chữ Nho.


--------------------
Tả Thiên Thanh



User is offlineProfile Card
Go to the top of the page
+
Phó Thường Nhân
post Dec 16 2019, 06:54 PM    
Đường dẫn tới bài viết này #18

Tả Thiên Thanh
Group Icon

Nhóm: Chánh tổng
Số bài viết: 7.007
Tham gia từ: 11-August 02
Thành viên thứ: 133

Tiền mặt hiện có : 48.886$
Số tuần chưa đóng thuế : 10

Bình chọn :



Bây giờ tôi sẽ nói tới một vấn đề thú vị khác, đó là hiện tại ở Vn cũng đã có những dấu tích kỷ niệm về Alexandre de Rhode, ví dụ như tấm bia mà cụ Nguyễn Văn Tố có tham gia dựng lên ở Hà nội, mà NVT có đưa vào chủ đề này. Như tôi đã nói ở trên, cụ Nguyễn Văn Tố là một trí thức yêu nước. Tên cụ, sau giải phóng thủ đô năm 1954, được đặt cho một phố ở Hà nội. Như vậy ta có thể suy ra rằng. Cụ Nguyễn văn Tố là một trí thức yêu nước, vậy khi cụ tham gia (hay cầm chịch) việc dựng bia kỷ niệm Alexandre de Rhode, thì cũng có nghĩa là Alexandre de Rhode thực sự có công với người VN, là người tạo ra bảng chữ cái, vậy thì còn cãi nhau phản đối việc quy hoạch đưa ông này vào đặt tên đường ở Đà Nẵng làm gì ?
Cách suy luận kiểu quy nạp toán học này hơi đơn giản. Cách chính xác nhất là .. hỏi cụ Nguyễn Văn Tố xem tại sao, vì lý do gì mà cụ (và cái hội trí tri thời đó ở Hà nội) dựng tấm bia này. Rất đáng tiếc là cụ đã mất, nên điều này không làm được. Vậy có cách gì có thể dùng để “gọi hồn” cụ dậy trả lời không ?
Câu trả lời là CÓ, dù nó không thể chuẩn được 100%. Cách đó chính là phương pháp Duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác. Cái lý của nó như thế này. Một sự kiện (ví dụ như việc dựng bia này) đầu tiên là một sự kiện thời sự vào thời điểm nó xẩy ra, trước khi trở thành lịch sử, sự kiện lịch sử nếu nó có ý nghĩa lâu dài, vì không ít sự kiện thời sự đi vào quên lãng, nếu không nói là đa số.
Một sự kiện xẩy ra luôn ở trong một khung cảnh, điều kiện. Việc dựng bia này cũng vậy. Như vậy nếu ta tìm hiểu chính sách, thái độ của thực dân pháp vào thời điểm đó (ở đây là năm 1941), thái độ của trí thức VN nói chung vào lúc đó (trong đó có cụ Tố), Hà nội vào thời điểm đó. Thì ta có thể hiểu được ý nghĩa thời sự của việc dựng bia, và từ đó có thể suy đoán ra ý tưởng của người thực hiện. vì dù ý tưởng của người thực hiện thế nào, nó không thể vượt qua được điều kiện bên ngoài ấn định lên nó.
Thời điểm tấm bia này được dựng, là thời thực dân Pháp đang thống trị VN. Chính sách kiểm duyệt kiểm soát của Pháp rất khắc nghiệt, vì thế bất cứ chuyện gì cũng không thể vượt được mặt thực dân Pháp. Để có nhận thức được vấn đề này, các bác ở VN hiện tại có thể tìm được một dẫn chứng rất đơn giản.
Thủa bé, tôi rất thích cuốn “Dế mèn phưu lưu ký” của nhà văn Tô Hoài. Quyển mà tôi có là bản in cỡ năm 1955,1956, đã rách nát. Điều bực nhất là thỉnh thoảng lại có một dòng chấm chấm, được chú thích là “kiểm duyệt của thực dân Pháp, bỏ một đoạn”. Điều này cũng khiến tôi tò mò, không hiểu cái đoạn bị bỏ kia có cái gì. Cái câu hỏi này của tôi, ai ở VN hiện tại rất dễ dàng tìm được câu trả lời, vì quyển “Dế mèn phưu lưu ký” bây giờ được tái bản rất nhiều, hầu như tiệm sách nào cũng có. Và nếu tiết kiệm không muốn mua nó, hoặc chỉ muốn kiểm chứng xem “bác Phó nói có đúng không”, thì mọi người chỉ cần vào tiệm sách giả vờ như đọc thử là có thể thấy được. Các bản tái bản hiện nay, đều có việc phục hồi lại những đoạn mà thực dân pháp kiểm duyệt, chúng được viết bằng chữ nghiêng, để nói rằng nó không phải là nguyên tác, mà nhà văn Tô Hoài nhớ lại, viết lại mà thôi. Nếu đọc những đoạn đó, thì ta không thấy có gì khủng khiếp đáng phải kiểm duyệt, vì thường nó chỉ là những đoạn văn đề cao sự tự lực tự cường, không ru ru xó nhà. Bằng một sự tưởng tượng xa xôi, nếu đặt mình vào hoàn cảnh đầu thế kỷ XX, thì có thể cảm nhận nó có gì liên quan tới phong trào Đông Du của cụ Phan Bội Châu, hay các cuộc cổ động chấn hưng xã hội của Đông kinh nghĩa thục.. Nhưng thực sự phải cố gắng lắm, tưởng tượng lắm mới nhận thấy. Vậy mà Pháp cũng kiểm duyệt. Vì thế việc dựng bia kia, không thể ra ngoài chính sách tuyên truyền của thực dân Pháp, ít ra phải “compactible” với nó.
Nếu ai thăm Hà nội vào thời thực dân này tức là cho tới năm 1954, thì họ sẽ rất ngạc nhiên bởi các tên phố Hà nội đều là tên Tây. Ngoại trừ khu vực phố cổ. Ví dụ đường Lý thường Kiệt có tên là đường Gambetta (đây là một nhân vật chính trị của Pháp vào thế kỷ XIX), Phố Phùng Hưng, có tên là Henri d’Orléan (đây là tên vua Pháp), phố Chân Cầm có tên là Lagisquet (đây là tên người kiến trúc sư xây nhà hát lớn), một phố nữa tôi quên mất tên Việt có tên là Puginier (đây là tên cha xứ người Pháp đã tham gia đàm phán sự đầu hàng của nhà Nguyễn khi Pháp đánh ra Hà nội lần thứ 2, xác lập sự thống trị của Pháp ở miền Bắc). Cầu Long Biên có tên là cầu Doumer, là tên toàn quyền Pháp ở Đông dương đã đặt ra các loại thuế khoá khiến thuộc địa Đông Dương có lãi (tạo lãi) cho thực dân Pháp. Viện bảo tàng lịch sử có tên là Luis Finot (là nhà khảo cổ học khai quật ăng co). Tóm lại tất cả các tên phố xá đều liên quan tới lịch sử mẫu quốc (số ít) , chủ yếu tên đường còn lại liên quan tới việc xâm lược thuộc địa, hay “công lao” của Pháp ở Đông Dương. Ở trung tâm thành phố, nơi là đại học y khoa cũ thời Pháp, còn có tượng người lính thực dân che đầu một em bé thuộc địa. Ngoại trừ bức tượng này bị đập đổ vào thời cách mạng tháng 8, các tên phố kia còn được giữ tới năm 1954, tới khi giải phóng thủ đô.
Như vậy tên Alexandre de Rhode có gì đặc biệt so với những tên đường phố kia ???


--------------------
Tả Thiên Thanh



User is offlineProfile Card
Go to the top of the page
+
Phó Thường Nhân
post Dec 18 2019, 07:47 PM    
Đường dẫn tới bài viết này #19

Tả Thiên Thanh
Group Icon

Nhóm: Chánh tổng
Số bài viết: 7.007
Tham gia từ: 11-August 02
Thành viên thứ: 133

Tiền mặt hiện có : 48.886$
Số tuần chưa đóng thuế : 10

Bình chọn :



Điều đầu tiên đập vào mắt tôi, như đã nói ở trên, về phía thực dân Pháp, tên tuổi Alexandre de Rhode có vẻ sạch sẽ hơn cả, vì nó không liên quan trực tiếp tới công cuộc xâm lược thuộc địa của Pháp, cũng như “công lao trực tiếp” của chế độ thuộc địa Pháp ở VN. Như vậy tên Alexandre de Rhode là “đi giật lùi” so với việc kể công của thực dân Pháp qua những tên phố xá ở Hà nội, mà thực dân Pháp đặt ra.
Bây giờ hãy xét tầng lớp trí thức ở VN thời Pháp thuộc, đặc biệt các trí thức “Pháp học”, “Tây học”. Một điều chắc chắc là họ không ghét văn hoá Pháp. Đây là điều chung, là mẫu số chung cho tất cả các trí thức Pháp học, dù họ là tay sai cho thực dân Pháp hay làm cách mạng. Phần tiếp theo là lòng yêu nước, tự hào dân tộc. Đây chính là phần phân biệt giữa trí thức yêu nước theo cách mạng và trí thức tay sai. Nếu đi sâu vào tìm hiểu, thì ta có thể dễ dàng nhận thấy, trí thức yêu nước đi làm cách mạng là những người Pháp học nhưng không dính dáng tới chính quyền thực dân Pháp, có khi họ theo cách mạng từ khi còn là sinh viên, học sinh. Phần lớn những nhà lãnh đạo VN sau này (ví dụ ông Lê Đức Thọ) là như vậy. Một bộ phận khác theo cách mạng thì học cao hơn, ví dụ Đại Tướng Võ Nguyên Giáp, nhưng là giáo viên tư thục. Nếu họ làm việc cho Pháp, thì không có phần cách mạng, mà giỏi lắm thì chỉ là lòng tự hào dân tộc. Điều đáng nói ở đây nữa, là ngày cả trí thức tay sai cho Pháp, cũng che giấu việc này bằng một dạng “tự hào dân tộc đểu” , mà Phạm Quỳnh là một ví dụ (giống như chống TQ đểu hiện tại, mà mục đích là đẩy VN làm tay sai cho Mỹ). Như vậy chỉ có thể lấy hòn đá thử vàng, tức là cách mạng tháng 8, và kháng chiến chống Pháp, Mỹ để đánh giá.
Nhưng vào thời điểm mà cái bia kỷ niệm ghi công Alexandre de Rhode được dựng lên, tức là năm 1941, thì chưa thể biết được. Như vậy việc dựng bia này, có thể coi như một hành động, vừa là tình yêu văn hoá Pháp, vừa là ..tự hào dân tộc khéo trong vòng kiểm toả của kiểm duyệt thực dân Pháp. Cái ý mà người ta có thể cảm nhận ở đây, nếu đặt mình vào cuộc sống sinh hoạt của VN thời thuộc Pháp thì ta sẽ thấy nó nổi lên cái ý này. Đó là người trí thức VN yêu văn hoá Pháp, nhưng không yêu công cuộc xâm lược của Pháp. Điều thứ hai là tự hào về chữ quốc ngữ như một thứ chữ dân tộc. Điều đầu tiên thì dễ hiểu, vì Alexandre de rhode đến VN từ thời Trịnh-Nguyễn phân tranh cách cuộc xâm lược của thực dân Pháp 250. Còn điều thứ hai thì hơi khó hiểu hơn, vì muốn tìm hiểu điều này thì phải tìm hiểu tại sao thực dân Pháp quảng bá cho chữ quốc ngữ. Điều này tôi sẽ nói sau khi phân tích trường hợp Phạm Quỳnh, một nhân vật không thể không nói tới khi nói tới chữ quốc ngữ. Thái độ, ý tưởng của thực dân Pháp và người VN yêu nước với chữ quốc ngữ có thể coi là một sự “đồng sàng dị mộng”.
Trong bài báo mà NVT đưa lên về tấm bia, có nói là cụ Nguyễn Văn Tố đã chủ trì việc này. Điều có lẽ hơi đơn giản. Theo đánh giá của tôi, thì tấm bia này được dựng lên là do hội Trí Trí, tức là một hội tụ họp các trí thức ở Hà nội thời thuộc Pháp, hội có ra tờ báo Tri tân. Cụ Nguyễn là trong ban lãnh đạo hội này, nên thành yếu nhân. Hiện nay tôi không có đủ tài liệu để xác định là tấm bia này được dựng lên theo ý của bên nào, của chính quyền thực dân, hay là của cái hội người VN. Nhưng khả năng là hội trí tri khởi xướng, có sự tham gia hoặc chủ trì của cụ Tố, và được thực dân Pháp đồng ý thì đúng hơn. Vì có nhiều lý do khiến tôi suy luận như vậy. Điều đầu tiên, như đã nói, đó là sự sạch sẽ của Alexandre de Rhode, so với các tên nhân vật khác được đặt ở Hà nội. Điều thứ nhì là thời điểm (1941).
Hãy phân tích cái điều thứ hai này. Vào năm 1941, số phận thực dân Pháp ở VN rất “cô đơn”, vì mẫu quốc Pháp đã bị Đức chiếm đóng từ tháng 6-1940. Chính quyền Vichy lập nên ở Pháp của thống chế Pê tanh (Petain) là một chế độ bù nhìn do Đức Phát xít lập nên. Mặc dù chính quyền Đờ Cu ở Đông dương nằm dưới quyền kiểm soát của Pê tanh, nhưng nó phải tự sống, không thể trông chờ vào sự chi viện quân sự, chính trị của mẫu quốc. Lực lượng của thực dân Pháp ở Đông dương rất mỏng. Tính tới năm 1945, Pháp chỉ có ở đây 8 tiểu đoàn lính chuyên nghiệp (bao gồm cả Pháp và lính khố đỏ), dưới 10 chiếc máy bay đa cô ta (dacota) cánh quạt có thể ném bom. Tổng cộng số kiều dân Pháp ở ba miền VN khoảng 5 vạn trên một số dân VN khoảng 30 triệu. Nếu tính kiểu tương đương, thì có thể số pháp kiều tương đương với số dân Hàn quốc ở VN hiện tại (số dân Hàn quốc ở VN hiện tại là 150000 trên tổng số dân 90 triệu. Vậy tính tỉ lệ với 30 triệu dân là 50000 người). 5 vạn “người Pháp” này cũng không hoàn toàn là “pháp trắng” thật, mà tính cả me tây, người VN vào làng Tây, người lai. Số người VN vào làng Tây không nhiều, vì phải thật mẫn cán với Pháp mới được vào. Đặc biệt trong số lượng người lai, me tây, Pháp tuyển dụng những loại người mẫn cán nhất. Đặc biệt là người lai, vì nói được cả hai thứ tiếng, và có mối liên hệ “dòng máu” với Pháp. Nhiều mật thám pháp được tuyển ở đây.
Bên ngoài chính quyền thực dân này cũng phải đối phó với sức ép của Phát xít nhật, Và cuộc đụng độ đầu tiên chính là việc chính quyền Xiêm la (Thái lan hiện tại) lúc đó đòi thực dân Pháp trả lại ..tỉnh Xiêm Riệp, Vì Xiêm la theo Nhật. Pháp phải điều đông lính khố đỏ lên biên giới Xiêm- Cam pu chia. Và đấy chính là một nguyên nhân khách quan dẫn tới khởi nghĩa Nam kỳ vào năm 1940.Kết quả Xiêm la chiếm Xiêm riệp tới năm 1945, lúc đồng minh thắng thế thì Xiêm la lại bỏ Nhật quay về với “đồng minh” và trả lại đất.
Chính để ve vãn người Việt, mà Alexandre de Rhode mới được tung hô, vì nó không cào vào lòng tự hào của người Việt về dân tộc mình, đang là thuộc địa, mà vẫn biểu dương được “công lao khách quan” của Pháp. Có lẽ chính điều này khiến Alexandre de Rhode trở thành ông Tổ FAKE của chữ quốc ngữ. Dù đó không phải là sự thật.


--------------------
Tả Thiên Thanh



User is offlineProfile Card
Go to the top of the page
+
NVT2002
post Dec 23 2019, 11:32 AM    
Đường dẫn tới bài viết này #20

Thiên hạ cãi nhau vô địch thủ
Group Icon

Nhóm: Lý trưởng
Số bài viết: 1.989
Tham gia từ: 21-August 02
Thành viên thứ: 203

Tiền mặt hiện có : 58.362$
Số tuần chưa đóng thuế : 10

Bình chọn :



https://nld.com.vn/giao-duc-khoa-hoc/co-can...22204508438.htm

QUOTE
Đặt tượng Hàn Thuyên và Alexander de Rhodes tại ĐHQG TP HCM

Để ghi nhận công lao của hai danh nhân, trong khuôn viên ĐHQG TP HCM đã đặt tượng danh nhân Hàn Thuyên, người có công trong việc truyền bá, nâng tầm văn tự chữ Nôm thành ngôn ngữ văn học và Alexander de Rhodes với cuốn "Từ điển Việt Bồ La" góp phần đặt nền móng cho sự phát triển của chữ Quốc ngữ hiện tại. Hai bức tượng do điêu khắc gia Phạm Văn Hạng thực hiện và đặt tại khuôn viên ĐH năm 2012, vì còn nhiều tranh cãi nên đến nay mới được công bố rộng rãi.


Bài viết này được sửa chữa mông má bởi NVT2002: Dec 23 2019, 11:33 AM


--------------------
Nguyễn Văn Thanh



User is offlineProfile Card
Go to the top of the page
+
« Bài viết cũ hơn · CLB Văn Hoá - Lịch sử · Bài mới tiếp theo »
 

8 Trang < 1 2 3 4 > » 
Topic Options
1 người đang chống cằm trầm tư ngâm cứu chủ đề này (1 khách vãng lai và 0 thầy mo tàng hình)
0 Thành viên:
 

Xem diễn đàn ở dạng TEXT - PDA - Pocket PC