· [ ] · Winterreise Của Schubert- Cuộc Hôn Phối Tưng Bừng

[lơ ngơ]

Trước sau gì tôi cũng sẽ bị mắng là newbie vào đây vạch lá tìm sâu thôi. Sẽ chừa. Nhưng hôm nay đã lỡ phạm tội rồi, thì phạm thêm một tí nữa nhé:

Bài số 9:

Irrlicht

In die tiefsten Felsengründe
Lockte mich ein Irrlicht hin:
Wie ich einen Ausgang finde,
Liegt nicht schwer mir in dem Sinn.

Bin gewohnt das Irrgehen.
‘S führt ja jeder Weg zum Ziel:
Uns’re Freuden, uns’re Wehen,
Alles eines Irrlichtes Spiel!

Durch des Bergstroms trockne Rinnen
Wind’ ich ruhig mich hinab—
Jeder Strom wird’s Meer gewinnen,
Jedes Leiden auch sein Grab.


Đây là bản tiếng Anh:

Will-o’–the-wisp

Into the deepest rocky chasms
a will-o’-the-wisp has lured me,
How I shall find a way out
does not greatly concern me.

I am used to going astray;
every road leads to its destination:
our joys, our sorrows,
all are will-o’-the wisp’s game.

Through the dry bed of a moutain brook
I take my way quietly down –
every stream will reach the sea,
every sorrow will find a grave.

Bác Tào Lao dịch thế này:

[/quote]
9. Hi vọng dối lừa

Trong tận cùng đáy vực
Hi vọng quyến rũ êm
Làm sao tìm lối thoát
Cũng chẳng bận lòng ta

Ta đã từng lạc lối
Kết cục cũng vuông tròn
Khổ đau và hạnh phúc
Trò chơi hi vọng thôi

Xuyên mạch khô triền núi
Bình tĩnh ta đi mau
Sông nào không ra bể
Khổ nào không biết tan.
[/quote]

Trong cả bài, không có chữ hy vọng nào cả. Sao bác Tào Lao lại lấy nó làm đầu đề bài? Chữ hy vọng là một chữ rất nặng ký, không thể dùng bừa bãi được, nhất là nếu bác hiểu ý nghĩa của nó trong thần học Thiên chúa giáo, dù sao cũng là tôn giáo ảnh hưởng sâu rộng đến văn minh châu Âu.

Tôi chỉ xin dịch nghĩa, chưa dám dịch thơ:

Ánh lửa ma trơi

Xuống tận vực thẳm sâu của những vách đá
Một ngọn lửa ma trơi rủ tôi theo:
Đường nào ra khỏi vực,
Tôi nào có màng mấy đâu.

Tôi quen bước những bước chân lầm lạc,
Vì đường nào rồi cũng đến đích của nó:
Những niềm hoan lạc, những nỗi đau thương,
Tất cả chỉ là trò chơi của ánh lửa ma trơi!

Qua một nhành suối cạn
Tôi lặng lẽ lần bước xuống
Giòng nước nào rồi cũng trôi ra biển
Nỗi buồn nào rồi cũng có nấm mồ chôn.

[NguoiVN]

[quote=lơ ngơ,Sep 1 2006, 11:22 AM]
Trước sau gì tôi cũng sẽ bị mắng là newbie vào đây vạch lá tìm sâu thôi. Sẽ chừa. Nhưng hôm nay đã lỡ phạm tội rồi, thì phạm thêm một tí nữa nhé:

Bài số 9:

Irrlicht

In die tiefsten Felsengründe
Lockte mich ein Irrlicht hin:
Wie ich einen Ausgang finde,
Liegt nicht schwer mir in dem Sinn.

Bin gewohnt das Irrgehen.
‘S führt ja jeder Weg zum Ziel:
Uns’re Freuden, uns’re Wehen,
Alles eines Irrlichtes Spiel!

Durch des Bergstroms trockne Rinnen
Wind’ ich ruhig mich hinab—
Jeder Strom wird’s Meer gewinnen,
Jedes Leiden auch sein Grab.


Đây là bản tiếng Anh:

Will-o’–the-wisp

Into the deepest rocky chasms
a will-o’-the-wisp has lured me,
How I shall find a way out
does not greatly concern me.

I am used to going astray;
every road leads to its destination:
our joys, our sorrows,
all are will-o’-the wisp’s game.

Through the dry bed of a moutain brook
I take my way quietly down –
every stream will reach the sea,
every sorrow will find a grave.

Bác Tào Lao dịch thế này:

[/quote]
9. Hi vọng dối lừa

Trong tận cùng đáy vực
Hi vọng quyến rũ êm
Làm sao tìm lối thoát
Cũng chẳng bận lòng ta

Ta đã từng lạc lối
Kết cục cũng vuông tròn
Khổ đau và hạnh phúc
Trò chơi hi vọng thôi

Xuyên mạch khô triền núi
Bình tĩnh ta đi mau
Sông nào không ra bể
Khổ nào không biết tan.
[/quote]

Trong cả bài, không có chữ hy vọng nào cả. Sao bác Tào Lao lại lấy nó làm đầu đề bài? Chữ hy vọng là một chữ rất nặng ký, không thể dùng bừa bãi được, nhất là nếu bác hiểu ý nghĩa của nó trong thần học Thiên chúa giáo, dù sao cũng là tôn giáo ảnh hưởng sâu rộng đến văn minh châu Âu.

Tôi chỉ xin dịch nghĩa, chưa dám dịch thơ:

Ánh lửa ma trơi

Xuống tận vực thẳm sâu của những vách đá
Một ngọn lửa ma trơi rủ tôi theo:
Đường nào ra khỏi vực,
Tôi nào có màng mấy đâu.

Tôi quen bước những bước chân lầm lạc,
Vì đường nào rồi cũng đến đích của nó:
Những niềm hoan lạc, những nỗi đau thương,
Tất cả chỉ là trò chơi của ánh lửa ma trơi!

Qua một nhành suối cạn
Tôi lặng lẽ lần bước xuống
Giòng nước nào rồi cũng trôi ra biển
Nỗi buồn nào rồi cũng có nấm mồ chôn.

[/quote]

cỡi ngựa ở brazil

[NguoiVN]

cái will ò the wisp đó hông phải là ngọn lửa ma trơi không thôi mà có nghĩa ẩn dụ nữa, có điển tích về trò hề đam mê cuộc đời nè

http://en.wikipedia.org/wiki/Will_o'_the_wisp

Will-o’–the-wisp

Into the deepest rocky chasms
a will-o’-the-wisp has lured me,
How I shall find a way out
does not greatly concern me.

I am used to going astray;
every road leads to its destination:
our joys, our sorrows,
all are will-o’-the wisp’s game.

Through the dry bed of a moutain brook
I take my way quietly down –
every stream will reach the sea,
every sorrow will find a grave.

Ánh lửa ma trơi

Xuống tận vực thẳm sâu của những vách đá
Một ngọn lửa ma trơi rủ tôi theo:
Đường nào ra khỏi vực,
Tôi nào có màng mấy đâu.

Tôi quen bước những bước chân lầm lạc,
Vì đường nào rồi cũng đến đích của nó:
Những niềm hoan lạc, những nỗi đau thương,
Tất cả chỉ là trò chơi của ánh lửa ma trơi!

Qua một nhành suối cạn
Tôi lặng lẽ lần bước xuống
Giòng nước nào rồi cũng trôi ra biển
Nỗi buồn nào rồi cũng có nấm mồ chôn.



tác giả muốn nói về cái trò đời mà ông là một phần trong đó, dù muốn hay không thì cũng phải theo, tất cả đam mê chỉ là ảo giác, sự thành bại, sung sướng và thất vọng mãi là một thứ không thật, con người tham gia chơi một cuộc cá cuợc mà kết quả đã đuợc định sẵn

[NguoiVN]

một thứ trò hề mà dù nhận ra, cố chống chọi vẫn không thoát ra được

[lơ ngơ]

một thứ trò hề mà dù nhận ra, cố chống chọi vẫn không thoát ra được

thì nghĩa bóng của tiếng Việt cũng vậy thôi, nếu anh muốn vậy. Tác giả bài thơ thì không, vì một đóm lửa ma trơi không phải là một trò hề và người đàn ông cũng không hề chống chọi nó, đừng nói tới "cố": How I shall find a way out / does not greatly concern me.


Tôi dịch từ tiếng Đức, Irrlicht nghĩa là lửa ma trơi, gồm có prefix irr = sai, lầm, lạc, điên (cùng gốc chữ La-tinh errare với chữ err/error trong tiếng Anh) và Licht = ánh sáng, đóm sáng (light). Trong tự diển Duden chỉ ghi có một nghĩa (đen) cho Irrlicht là lửa ma trơi. Còn nghĩa ẩn dụ thì để cho người đọc tự nghĩ ra.

Khi dùng hình ảnh này trong bài thơ chúng ta biết là nhà thơ dùng chữ lửa ma trơi như một biểu tượng, một metaphor. Nhưng đóm lửa ma trơi nằm trong một bức tranh trong đó tất cả những thứ khác đều là metaphor: vách đá, vực thẳm, giòng suối cạn, biển, nấm mồ...

Người dịch nên để yên bức ảnh như vậy, người đọc sẽ nhìn bức ảnh đó mà hiểu ý tác giả thôi. Một đóm lửa ma trơi lôi cuốn một người lần theo nó xuống đáy vực (và người đó đi theo, dù biết đó là ảo ảnh). Trong bức ảnh đó, tuy mang tính biểu tượng, nhưng thứ nào cũng cụ thể: lửa ma trơi, vách đá, bước chân, đường ra... Tự nhiên đổi một hình ảnh cụ thể (lửa ma trơi) thành một ý niệm trừu tượng (hy vọng dối lừa) rồi tra vào bức ảnh cụ thể đó, nếu anh vẽ tranh như thế thì chỉ có từ chết tới bị thương. Chưa kể là ý niệm “hy vọng dối lừa” sai tất tần tật. Hoàn toàn không có hy vọng nào ở đây. Và dùng chữ dối lừa cho một ảo ảnh thì thật là ngô nghê và sai nữa.

Bài viết này được sửa chữa mông má bởi lơ ngơ: Sep 4 2006, 01:14 PM

[tao_lao]

Dịch 24 bài từ thơ vần tiếng Đức sang thơ vần tiếng Anh, rùi từ đó dịch qua tiếng Việt nữa thì cái sai lệch không biết đến bao lâu mà lường.Còn đây là văn bản gốc tui dịch (song ngữ Đức- Anh)

http://www.gopera.com/winterreise/songs/

Xin post lên lại toàn văn 24 bài, để nhờ bác X hay các bác biết tiếng Đức chỉnh lại cái ý nếu quá xa nguyên bản:

Cảm ơn bác lơ ngơ chỉ giùm cái chỗ dốt của tui. Chúc vui vẻ.

[NguoiVN]

lúc đọc cái http://en.wikipedia.org/wiki/Will_o'_the_wisp

the will o' the wisps is held to be mischievous spirits of the dead or other supernatural beings attempting to lead travellers astray (compare Puck). Sometimes they are believed to be the spirits of unbaptized or stillborn children, flitting between heaven and hell (compare Wilis).

Finns, Danes and Baltic people amongst some other groups believed will o' the wisp is marking a treasure. Treasure was deep in ground or water, and could be taken only when the fire was there. Sometimes magical tricks were required as well, to uncover the treasure. It was also believed in Finland and other northern countries that midsummer was the best time to search the will o' the wisps (and treasures below them). It was believed that when someone hid treasure in the ground, (s)he made the treasure available only at the midsummer, and set will o' wisp to mark that exact place and time so that (s)he could come to take the treasure back.

nguoivn chỉ hiểu theo cách mình muốn hiểu thôi chứ kô có ý kiến gì về bài của lơ ngơ, mà bản dịch của lơ ngơ đọc khá hay

[lơ ngơ]

Có gì không phải các bạn bỏ qua cho. Tử vi nói tui đầu tháng 9 này rất khó ưa, coi chừng bị bồ bỏ (có bồ đâu mà bị bỏ). Cám ơn Người VN cho đọc những thứ rất thú vị về will o' the wisp.

[NguoiVN]

vậy nữa đó, sao kô kiếm bồ đi rồi bỏ

[phatastic]

[quote=lơ ngơ,Sep 1 2006, 07:22 PM]
Bài số 9:

Irrlicht

In die tiefsten Felsengründe
Lockte mich ein Irrlicht hin:
Wie ich einen Ausgang finde,
Liegt nicht schwer mir in dem Sinn.

Bin gewohnt das Irrgehen.
‘S führt ja jeder Weg zum Ziel:
Uns’re Freuden, uns’re Wehen,
Alles eines Irrlichtes Spiel!

Durch des Bergstroms trockne Rinnen
Wind’ ich ruhig mich hinab—
Jeder Strom wird’s Meer gewinnen,
Jedes Leiden auch sein Grab.


Đây là bản tiếng Anh:

Will-o’–the-wisp

Into the deepest rocky chasms
a will-o’-the-wisp has lured me,
How I shall find a way out
does not greatly concern me.

I am used to going astray;
every road leads to its destination:
our joys, our sorrows,
all are will-o’-the wisp’s game.

Through the dry bed of a moutain brook
I take my way quietly down –
every stream will reach the sea,
every sorrow will find a grave.

Bác Tào Lao dịch thế này:

[/quote]
9. Hi vọng dối lừa

Trong tận cùng đáy vực
Hi vọng quyến rũ êm
Làm sao tìm lối thoát
Cũng chẳng bận lòng ta

Ta đã từng lạc lối
Kết cục cũng vuông tròn
Khổ đau và hạnh phúc
Trò chơi hi vọng thôi

Xuyên mạch khô triền núi
Bình tĩnh ta đi mau
Sông nào không ra bể
Khổ nào không biết tan.
[/quote]

Trong cả bài, không có chữ hy vọng nào cả. Sao bác Tào Lao lại lấy nó làm đầu đề bài? Chữ hy vọng là một chữ rất nặng ký, không thể dùng bừa bãi được, nhất là nếu bác hiểu ý nghĩa của nó trong thần học Thiên chúa giáo, dù sao cũng là tôn giáo ảnh hưởng sâu rộng đến văn minh châu Âu.

Tôi chỉ xin dịch nghĩa, chưa dám dịch thơ:

Ánh lửa ma trơi

Xuống tận vực thẳm sâu của những vách đá
Một ngọn lửa ma trơi rủ tôi theo:
Đường nào ra khỏi vực,
Tôi nào có màng mấy đâu.

Tôi quen bước những bước chân lầm lạc,
Vì đường nào rồi cũng đến đích của nó:
Những niềm hoan lạc, những nỗi đau thương,
Tất cả chỉ là trò chơi của ánh lửa ma trơi!

Qua một nhành suối cạn
Tôi lặng lẽ lần bước xuống
Giòng nước nào rồi cũng trôi ra biển
Nỗi buồn nào rồi cũng có nấm mồ chôn.

[/quote]

Không biết tại sao mấy cái quote syntax lung tung hết, đành tô màu để phân biệt vậy. Ặc ặc.

Tôi không biết tiếng Đức, chỉ hiểu qua bản tiếng Anh. Xin góp 1 bản dịch thử để bác taolao tham khảo.

Đến tận cùng đáy vực
Ta theo ánh ma trơi
Làm sao tìm lối thoát
Nào ta đã bận lòng

Ta quen rồi lạc lối;
Đường nào cũng đến thôi:
Khổ đau và hạnh phúc -
Trò chơi đốm lửa trời

Xuyên mạch khô triền núi
Đường ta, ta lặng đi –
Sông nào chẳng ra bể
Sầu nào chẳng mấy thì

Rất quý việc dịch bài này của bác taolao!

Bài viết này được sửa chữa mông má bởi phatastic: Dec 5 2006, 01:20 PM