· [ ] · Cá Cóc Tam Đảo, Một loài sắp tuyệt chủng !

[SyncMaster]

Đánh bắt vô tư "báu vật" Tam Đảo

Mặc dù cá cóc được xem là "báu vật" của Vườn Quốc gia Tam Đảo (có tên trong Sách đỏ Việt Nam), nhưng vẫn bị bán làm đồ lưu niệm cho khách tham quan ngay giữa vườn quốc gia này.

“Quý gì chớ, mấy cái con vật bé tẹo này! Trẻ con ở đây toàn bắt lột da ăn chơi. Mà anh có mua không? Mang về Thủ đô nuôi trong bể kính, lạ lắm…". Tưởng nói chơi, không dè, ông chủ hàng ở chân núi Tây Thiên (vườn quốc gia Tam Đảo) mang ra một bao tải chừng vài ký. Mỗi con to bằng đầu ngón tay cái, dăm ba con chung lại mới được 1 lạng thịt. Nó có tên là loài cá cóc, người dân địa phương gọi là con sấu đá (vì hao hao con cá sấu thật).

Mấy năm trước, dân địa phương bày cá cóc bằng chậu bằng bị, bao gai... dọc đường, nghĩa là phơi ra giữa bàn dân thiên hạ bán một cách công khai. Kiểm lâm có đuổi thì cái sự ngang nhiên ấy được đưa vào "hoạt động bí mật". Ai có nhu cầu mua, bất kể số lượng, đều có thể đáp ứng. Rủi một điều, người ta chỉ mua vì lạ chứ không phải là thuốc bổ, là thức nhắm nhiều chất dinh dưỡng cho dân nhậu nên giá cả cũng 'bèo" lắm. Một người dân địa phương cho biết. "Ở đây, người đi bắt cá cóc nhiều, mà người bán cũng lắm. Ai bắt, ai bán chúng tôi biết chứ. Chỉ có kiểm lâm là không biết thôi!". Khu nhà kiểm lâm trước kia bây giờ đã bị bỏ hoang.

Trong danh mục thực vật, động vật rừng quý hiếm của nước ta, cá cóc là thành viên số 36. Điều đó ghi nhận sự quý hiếm cần bảo vệ của loài đặc hữu chỉ có ở Tam Đảo này.

Sách đỏ Việt Nam (trang 235) ghi rõ: Cá cóc có tên khoa học là Paramesotriton deloustali, thuộc họ cá cóc Salamandridae, Bộ Nhái ếch có đuôi Caudata. Cấp độ nguy cấp bậc E (sắp tuyệt chủng). Nó được ghi nhận là một trong năm loài cá cóc Việt Nam, theo chương trình hợp tác nghiên cứu về đa dạng sinh học ở Việt Nam giữa Viện sinh thái và tài nguyên sinh vật với Bảo tàng động vật Konic Bon (Đức).

Như vậy, hồ sơ bảo vệ về mặt pháp lý đối với loài đặc hữu quý hiếm mà phạm vi phân bố hết sức nhỏ hẹp đã được cả “ta” và “Tây” chuẩn bị hết sức chu đáo và đầy đủ. Nhưng, như thế không có nghĩa là chúng đã được an toàn.

Có một nhà khoa học đã lặn lội từ thủ đô lên Tây Thiên lấy mẫu cá cóc về nuôi thử nghiệm tại vườn thú Thủ Lệ, nhưng không thành công vì đó không phải là một trường thích nghi của cá cóc.
Lại có cả một dự án mang tên Dự án PARC đưa cá cóc vào danh sách 102 loài động vật cần được bảo vệ trong tổ hợp bảo tồn Ba Bể - Na Hang; đặc biệt nhấn mạnh giá trị khoa học của loài cá lưỡng cư sống ở vùng Tam Đảo này. Vậy mà trên thực tế thì chẳng ai ngăn cấm việc đánh bắt và mua bán công khai loài cá cóc.

VnExpress

http://www.vnexpress.net/Vietnam/Khoa-hoc/2006/04/3B9E8E5D/

[SyncMaster]

Paramesotriton deloustali (Bourret, 1934) Tam Dao Warty Newt

Taxonomic Synonyms: Mesotriton deloustali (Bourret, 1934), Pachytriton deloustali (Chang, 1935), Paramesotriton deloustali (Chang, 1935)
Vernacular Names: Tam Dao Warty Newt, Tam Dao Newt, Vietnam Warty Newt, Vietnamese Salamander

Paramesotriton deloustali, characterized by an unusually large head, is the largest species of the genus. P. deloustali tend to have stunning undersides comprised of a mosaic of carmine red or burnt orange blotches. In most cases, the belly is highly red or orange with only a small portion of brown or black weaved between the bright blotches. The tail is also rather impressive, being long and thick, with a high tail fin. At a glance, P. deloustali resembles P. hongkongensis in general appearance, but again, the large head and body size, and brilliantly patterned belly of P. deloustali are unique.

Male P. deloustali can be differentiated from females by their smaller size, longer limbs and head, and shorter tail. Also apparent in breeding males is a bluish sheen about the lateral side of the tail, a characteristic also observed in other Asian species.

P. deloustali are one of the rarest amphibian species, and have been seldom bred in captivity. P. deloustali is listed in the Red Data Book of Vietnam as Endangered (2000), as Vulnerable in the IUCN Red List (2000), and is found in Appendix II of the UNEP - WCMP World Conservation Monitoring Program. P. deloustali is also protected in Vietnam by Government Decree No. 40/2002/ND-CP (2002), which prohibits any exploitation. However, despite P. deloustali's government and international protection, individuals inevitably show up in the pet trade, especially in local shops in Vietnam and surrounding countries.

P. deloustali are found in the Tam Dao mountain range (Vinh Phuc, Thai Nguyen, and Tuyen Quang Provinces), Xin Man (Ha Giang Province), Van Ban (Lao Cai Province), Ba Be District (Bac Kan Province), and Cho Don District (Bac Kan Province). P. deloustali is also said to occur in the Lang Son Province.

Populations in the Ba Be, Cho Don, and Bach Thong Districts, Bac Kan Province, are concentrated in 5 communes; Dong Phuc, Quang Khe, Bang Phuc, Tan Lap, and Quang Bach, in and around Ba Be National Park. Field studies show that in these districts, P. deloustali is found in shallow, slow-moving streams with sand and gravel bottoms. P. deloustali males are territorial, and may claim areas of a meter of more in the wild. Although most do not regard P. deloustali as economically important, some locals from the fore mentioned areas occasionally use a dried, or powdered form of P. deloustali for medicinal purposes.

Until recently, the mountainous regions of Phja Bjooc and Tam Dao, Vinh Phuc, Thai Nguyen, and Tuyen Quang Provinces, and the Ba Be National Park area, Bac Can (Bac Kan) Province, Vietnam, were considered wild paradises of sorts, where escape from the thriving life of nearby Hanoi could be reached. These mountain ranges are watershed forests of the streams flowing into Cau River and Ba Be Lake. The climate of Tam Dao in particular is warm and humid, with ambient temperatures averaging around 86°F during the summer, and around 50°F during the winter months. Unfortunately, P. deloustali's serene Tam Dao habitat has been radically changed since the late 80's and early 90's, as a result of political and economic changes. During these times, more construction and industrialization commenced in an effort to increase tourism, in addition to increased logging of the surrounding forests. The increased industrialization of the mountain ranges introduced toxins and pollution into the environment, and significantly reduced P. deloustali's habitat. In 1997, after chemical runoff from a nearby hotel construction site polluted the salamanders only known habitat, an artificial water basin in the Tam Dao mountain Range, P. deloustali were thought to be extinct in the wild. Fortunately, populations were later discovered elsewhere. Recently, the Tam Dao mountain range has been proclaimed a Natural Reserve, which has halted logging of the surrounding forests, and decreased nearby construction. However, P. deloustali's Tam Tao range still includes a nearby developing village, which could well impact the livelihood of P. deloustali in this area.

Wild P. deloustali populations were discovered around the Na Nheo village situated in the Hoang Lien mountains, Lao Cai Province, Vietnam, in 2002. Some have speculated that these populations, and any Vietnamese populations found outside of Tam Dao, are not P. deloustali, but are un-described salamanders, or possibly unknown populations of the Chinese species P. guangxiensis. These two species are very similar morphologically and genetically, and more work is needed to define their actual ranges. In any event, these populations are treated as P. deloustali for the most part, and no studies have yet presented knowledge otherwise. Specimens collected in 2002 were all found around rivers and streams near the afore mentioned village, at elevations of 600 - 900 meters, and from one stream at 1000 meters. A population of P. deloustali was also discovered near the Ban Xe village, Na Chi commune, Xin Man District, in 2002. There are also a few captive breeding projects, which have so far proven successful.

In the wild, P. deloustali are thought to remain aquatic year-round, without a hibernation or aestivation period. Adults are found mostly in the sluggish pools of moving streams, although some may also venture into faster flowing waters. Territorial behavior has been observed in males in the wild, as well as in captivity. In the Tam Dao range, breeding activity has been documented during the winter season, when temperatures quickly drop.

Theo Tạp chí Khoa học Living Underworld.

[SyncMaster]

[SyncMaster]

[SyncMaster]

[SyncMaster]

[SyncMaster]

[SyncMaster]

[SyncMaster]

[SyncMaster]