Langven.com Forum

Giúp đỡ - Lục lọi - Dân l ng - Lịch
Full Version: Trịnh Công Sơn
Quán nước đầu làng Ven > Thư viện làng Ven > Người Việt Nam
Pages: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7
FR
Có một nhà thơ tên Trịnh Công Sơn(09:37:00 22-08-02)


''Người ta vẫn gọi Trịnh Công Sơn là nhạc sĩ chứ chưa thấy ai gọi anh là nhà thơ, dù anh cũng đã in dăm ba bài thơ lẻ. Cũng có người gọi anh là ''người thơ ca'' hay '''người hát thơ'', nghĩa là, anh là người tác hợp giữa thơ và nhạc. Nhưng tôi đã khảo sát ca từ của Trịnh Công Sơn, và tôi dám khẳng định rằng, anh chính là một nhà thơ đích thực''. Đó là những nhận xét của nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo về ông - cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.

''Cho dù khi sáng tác ca khúc, Trịnh Công Sơn có thể viết lời và nhạc cùng một lúc, hoặc có đoạn lời viết sau khi đã có nhạc, hay trước khi phổ nhạc thì mỗi lời ca của anh đều là những bài thơ hoàn chỉnh kể cả về ý, tứ, cấu trúc, ngôn từ và cảm xúc. Mà Trịnh Công Sơn không phải là một nhà thơ bình thường, anh là nhà thơ rất độc đáo ôm chứa tư tưởng nhân sinh và thời cuộc với một thi pháp khá riêng biệt trong thơ Việt.

Trịnh Công Sơn rất nhuần nhuyễn trong các thể thơ truyền thống như lục bát, đồng dao. Ngay từ lần đầu tiên nghe ca khúc ''Ở trọ'', tôi đã phát hiện ra đấy là một bài thơ lục bát rất tài hoa. Từ cái chuyện ở trọ bình thường trong đời, anh đã đẩy liên tưởng tới cái ''cõi tạm'' chốn trần gian trong triết lý của Đạo Phật với một cách nói thoải mái, thông minh và hóm. Anh nhìn thấy con chim ở trọ trên cành cây, con cá ở trọ dưới nước, cơn gió ở trọ giữa đất trời, rồi đẩy tới một khái quát bất ngờ:

''Trăm năm ở đậu ngàn năm
Đêm tối ở trọ chung quanh nỗi buồn''

Có những liên tưởng còn bất ngờ hơn khi nói tới vẻ đẹp ở trọ trong thân thể, hay tâm hồn của người nữ:

''Môi xinh ở đậu người xinh
Đi đứng ở trọ đôi chân Thúy Kiều''

Vì thế mà có câu:

''Xin cho về trọ gần nhau
Mai kia dù có ra sao cũng đành''

Và khi con người đã ở trọ vào nhau bằng tình yêu, thì dù có phải xa rời cõi tạm, vẫn mãi mãi khăng khít cùng nhau:

''Tim em người trọ là tôi
Mai kia về chốn xa xôi cũng gần''

Nhiều bài thơ phỏng theo nhịp đồng dao (bốn chữ) khá thành công nhờ cách lập tứ và chọn từ như ''Em đi qua chiều'', ''Cũng sẽ chìm trôi'', ''Nhật Nguyệt trên cao - Ta ngồi dưới thấp, nhưng có lẽ ''Ngụ ngôn mùa đông'' mới là một bài thơ bốn chữ gây ấn tượng khó phai mờ trong lòng người đọc. Bài thơ nói về ''Một người Việt Nam - Đi ra dòng sông - Nhớ về cội nguồn... Đi lên đồi non - Nhớ về cội nguồn'' thật tươi đẹp, thật máu thịt, rồi bỗng:

''Một ngày mùa đông
Trên con đường mòn
Một chiếc xe tang
Trái mìn nổ chậm
Người chết hai lần
Thịt da nát tan...''


Người Việt ấy ''trái mìn nổ chậm'' của chiến tranh. Cái tứ thơ này không chỉ chia xẻ với cái chết đau thương tang tóc của con người mà còn có sức mạnh tố cáo chiến tranh thật sâu sắc:


''Súng từ thị thành
Súng từ ruộng làng
Nổ xé da non
Phố chợ thật buồn
Cuộn dây gai chắn
Chắc mẹ hiền lành
Rồi cũng tủi thân''

Nhịp thơ năm chữ trong thơ Trịnh Công Sơn cũng xuất hiện không ít, và lặng lẽ tuôn chảy trong veo buồn thương, ngơ ngác. Khi thì khao khát hồn nhiên: ''Môi nào hãy còn thơm - Cho ta phơi cuộc tình - Tóc nào hãy còn xanh - Cho ta chút hồn nhiên'', khi thì hoang vắng, lạnh câm: ''Như đồng lúa gặt xong - Như rừng núi bỏ hoang - Người về soi bóng mình - Giữa tường trắng lặng câm'', khi thì tuyệt vọng ngậm ngùi: ''Không còn, không còn ai - Ta trôi trong cuộc đời - Không chờ, không chờ ai'' (Ru ta ngậm ngùi), và có lúc đầy mộng mơ khao khát giữa ưu phiền: ''Tôi con chim thanh bình - Mơ được sống hồn nhiên - Như hoa trên đồng xanh - Một sớm kia rất hồng'' (Như chim ưu phiền). Nhịp thơ năm chữ vốn rất phổ biến trong đối đáp dân gian, nhưng với Trịnh Công Sơn, nó trở nên lồng lộng, thênh thang và quý phái:

''Người ngỡ đã xa xăm
Bỗng về quá thênh thang
Ôi áo xưa lồng lộng
Đã xô dạt trời chiều'' (Tình nhớ)

Cùng với những ý thơ bất ngờ đến từ trong vô thức:

''Trăng muôn đời thiếu nợ
Mà sông không nhớ ra''

Hoặc:

''Cây trưa thu bóng dài
Và tôi thu bóng tôi
Tôi thu tôi bé lại
Làm mưa tan giữa trời...'' (Biết đâu nguồn cội)

Ít thấy nhịp thơ sáu chữ ở Trịnh Công Sơn, nhưng không phải là không có. Câu thơ sáu chữ xuất hiện đan xen trong nhiều bài thơ của anh thường tạo được hiệu quả lạ, như một dấu nhấn của cảm xúc và ý tưởng. Ví dụ như trong bài Nhìn những mùa thu đi, sau mỗi câu năm chữ là câu sáu chữ khá hay:

- Em nghe rầu lên trong nắng
- Nghe tên mình vào quên lãng
- Tay trơn buồn ôm nuối tiếc

Bài ''Ru em'' là một bài thơ lục ngôn từ đầu đến cuối:

''Ru em ngủ những đêm khuya
Ru em ngủ những âm u
Ru em cùng những u mê
Ru em dù đã chia xa...''

Nhân nói đến thơ lục ngôn, tôi bỗng nhớ đến một bài thơ nhịp 3 hết sức đặc biệt của Trịnh Công Sơn. Đó là bài Mưa hồng:

''Trời ươm nắng
Cho mây hồng
Mây qua mau
Em nghiêng sầu
Còn mưa xuống
Như hôm nào
Em đến thăm
Mây âm thầm
Mang gió lên...''

Điều đó nói lên sự đa dạng và tài hoa của Trịnh Công Sơn khi sử dụng thi điệu, bởi thơ nhịp 3 thường tươi vui nhí nhảnh, mà ở đây lại tả cái tâm trạng thương nhớ xa xăm: ''Người ngồi xuống/Xin mưa đầy/Trên hai tay/Cơn đau dài...''.

Nhịp thơ thất ngôn là một sở trường của Trịnh Công Sơn. Dường như anh thẩm thấu Đường thi, nhưng hơi thở thì đã khác. Những câu thơ bảy chữ vào bài hát của anh rất tự nhiên. Nhiều bài thơ (bài hát) đã mở đầu bằng câu thơ bảy chữ thật nhẹ nhàng như chẳng có một cố ý nào. Có thể dẫn ra nhiều những trường hợp như vậy:

- Một đêm bước chân về gác nhỏ
- Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi
- Trên đời người trổ nhánh hoang vu
- Người đi quanh thân thế của người
- Vẫn thấy bên đời còn có em

Cũng là thơ thất ngôn, nhưng cách gieo nhiều vần bằng liên tiếp theo cảm hứng âm nhạc, đã khiến cho thơ anh không bị gò ép vào khuôn thước cổ thi, mà thoát ra, phong quang và mềm mại hẳn lên. Có những đoạn thơ chỉ gieo toàn vần bằng:

''Màu nắng hay là màu mắt em
Mùa thu mưa bay cho tay mềm
Chiều nghiêng nghiêng bóng nắng qua thềm
Rồi có hôm nào mây bay lên
Lùa nắng cho buồn vào tóc em
Bàn tay xôn xao đón ưu phiền
Ngày xưa sao lá thu không vàng
Và nắng chưa vào trong mắt em''

Cũng có khi, thơ thất ngôn của anh được gieo vần trắc:

''Em đi biền biệt muôn trùng quá
Từng cơn gió và từng cơn gió
Em đi gió lạnh bến xa bờ
Từng nỗi nhớ trùng trùng nỗi nhớ''

Lại có khi thơ thất ngôn được tổ chức theo từng khổ ba câu với những hình ảnh thật đẹp, thật lạ như: ''lòng như khăn mới thêu'', ''lòng như nắng qua đèo'', chỉ đọc một lần là bâng khuâng xao xuyến mãi:

''Mười năm xưa đứng bên bờ dậu
Đường xanh hoa muối bay rì rào
Có người lòng như khăn mới thêu
Mười năm sau áo bay đường chiều
Bàn chân trong phố xa lạ nhiều
Có người lòng như nắng qua đèo''

Các thi ảnh vừa tươi mới, vừa lạ lùng, cứ nối tiếp nhau hiện lên trong thơ Trịnh Công Sơn để đẩy tứ thơ đến tận cùng bất ngờ: ''Có một dòng sông đã qua đời''. Tại sao dòng sông lại qua đời? Phải chăng, đấy chính là dòng sông biểu tượng cho tình yêu đã cạn!

Trịnh Công Sơn thuộc thế hệ những người mê đắm thơ mới, và thể thơ tám chữ mà các thi sĩ của phong trào thơ mới đã có công cải hóa và Việt hóa từ thơ Pháp có một nhịp điệu dễ mê hoặc lòng người. Trịnh Công Sơn tiếp thu nhịp điệu này, và chính âm nhạc đã thêm một lần nữa làm thơ tám chữ:

''Một lần chợt nghe quê quán tôi xưa
Giọng người gọi tôi nghe (tiếng) rất nhu mì
Lòng thật bình yên mà sao buồn thế
Giật mình nhìn tôi ngồi hát bao giờ'' (Bên đời hiu quạnh)

Hoặc dùng lại đúng cái nhịp Thơ Mới vẫn thường dùng, nhưng tinh thần thì đã khác:

''Đừng tuyệt vọng, tôi ơi đừng tuyệt vọng
Lá mùa thu rơi rụng giữa mùa đông
Đừng tuyệt vọng, em ơi đừng tuyệt vọng
Em là tôi và tôi cũng là em'' (Tôi ơi đừng tuyệt vọng)

Một thi sĩ với rất nhiều cung bậc trong điệu nhạc tâm hồn, Trịnh Công Sơn thả sức bay lượn trong các nhịp thơ tự do đầy phóng túng. Những câu thơ dài ngắn khác nhau cứ tung tẩy trong các bài thơ tự do của anh. Khi thì triết lý: ''Tình yêu như trái phá con tim mù lòa'', khi thì lộng lẫy: ''Gọi nắng trên vai em gầy đường xa áo bay'', khi thì trùng điệp: ''Bốn mùa thay lá thay hoa thay mãi đời ta'', ''Rừng núi dang tay nối liền biển xa - Ta đi, vòng tay lớn mãi để nối sơn hà'', khi thì gập ghềnh mệt mỏi: ''Ngựa buông vó/ Người đi chùng chân đã bao lần/ Nửa đêm đó/ Lời ca dạ lan như ngại ngùng/ Vùng u tối/ Loài sâu hát lên khúc ca cuối cùng'', và có khi nhịp điệu trôi xa như sông bỗng quay về gần gũi như mưa:

''Từng người tình bỏ ta đi như những dòng sông nhỏ
Ôi những dòng sông nhỏ
Lời hẹn thề là những cơn mưa''


Dù là phóng túng trong thơ tự do, nhưng vần điệu và ý tưởng lạ và đẹp ở thơ anh giống như chiếc neo thuyền, neo vào lòng người để nó chẳng bao giờ trôi đi vô vọng.

Có lẽ Trịnh Công Sơn là nhà thơ được người ta thuộc nhiều nhất. Điều đó không lạ, bởi thơ anh luôn có sự truyền tải diệu vợi bằng âm nhạc của chính anh. Nhưng cũng có thể nói ngược lại, âm nhạc của Trịnh Công Sơn luôn được thơ nâng cánh. Trong ca từ của anh có rất nhiều những câu thơ thật hay như:

- Sống trong đời sống cần có một tấm lòng
Để làm gì em, biết không?
Để gió cuốn đi!

- Làm sao em biết bia đá không đau
Ngày sau sỏi đá cũng cần có nhau

- Bao nhiêu năm làm kiếp con người
Chợt một chiều tóc trắng như vôi

- Mùa xanh lá
Loài sâu ngủ quên trong tóc chiều

- Mây che trên đầu và nắng trên vai
Đôi chân ta đi sông còn ở lại
Con tim yêu thương vô tình chợt gọi
Lại thấy trong ta hiện bóng con người

- Chiều nay em ra phố về
Thấy đời mình là những quán không
Bàn im hơi bên ghế ngồi
Ngày đi đêm tới đã vắng bóng người

- Bàn chân ai rất nhẹ
Tựa hồn những năm xưa

- Áo xưa dù nhầu cũng xin bạc đầu gọi mãi tên nhau.

- Mẹ là nước chứa chan
Trôi giùm con phiền muộn
Cho đời mãi trong lành
Mẹ chìm dưới gian nan

- Hà Nội mùa thu
Cây cơm nguội vàng, cây bàng lá đỏ
Nằm kề bên nhau
Phố xưa nhà cổ mái ngói thâm nâu
...
Đi giữa mọi người để nhớ một người...

Có một tập ca khúc thời trẻ của Trịnh Công Sơn mang tên là ''Kinh Việt Nam''. Phải chăng, trong sâu thẳm lòng mình, anh khao khát sáng tạo ra những bài kinh cầu cho dân tộc, cho tình yêu và cho thân phận? Đây chính là bài kinh cầu bên bờ vực linh hồn cần được cứu rỗi. Những bài kinh ấy chính là những bài thơ còn lại của Trịnh Công Sơn với một niềm yêu tin ''Gần như là tuyệt vọng'' đã vượt lên số phận chia sẻ với đương thời và hậu thế, đấy là lòng tin vào con người khởi nguồn từ dòng cảm xúc tự nhiên, vượt qua cả tôn giáo và định kiến, bởi vì hương thơm đã sẵn đốt trong hồn (chữ của Chế Lan Viên). Cũng với một lòng tin như vậy, tôi xin mạn phép đổi một chữ trong câu thơ của anh để tạm kết thúc bài viết này: Ngày sau sỏi đá cũng cần có thơ!''.

(Theo Nhân Dân)
ex
Cá nhân em, em vẫn chú ý đến TCS ở khía cạnh nhà thơ nhiều hơn là nhạc sĩ.
Hưng
Tớ thì vừa nghe nhạc vừa ngẫm thơ. Nếu nói Trịnh Công Sơn thiên về thơ hay nhạc thì đều là khiếm khuyết mất.
Hoarkis
Nhiều người nói nhạc Trịnh còn có cả triết học nữa , nhưng em thấy chẳng qua ổng chắt lọt ca từ quá hay thôi , nhiều người còn nói nhạc của ông trí tuệ nữa chứ .....thiệt hết hiểu nỗi ...chắc họ chưa nghe nhạc cổ điển bao giờ ......nhưng nhạc VN thì em thấy như vầy la OK rồi ......., nhiều khi nghe nhạc Trịnh đôi lúc hay bắt gặp tâm trạng của mình ở trong đó . Mà nhạc Từ Công Phụng , Phạm Duy , Vũ Thành An cũng hay vậy . Lâu lâu dẹp mọi chuyện qua một bên nghe nhạc tiền chiến thấy cũng nhức nhối lắm .
Milou
Trịnh Công Sơn

Những Bài Thơ Không Tựa


Đường xa mỏng mộng vô thường
Trái tim chợt tỉnh tôi nhường nhịn tôi

Montreal 1992


Đưa em một nửa lên đường
Nửa kia còn lại nỗi buồn quẩn quanh
Mùa Xuân phố bội bạc tình
Bước chân phiền não một mình ta hay

Montreal 21 Avril,1992


Em đi tuyết đổ
Bàng hoàng tuyết rơi
Mùa xuân tuyết khổ
Lá cỏ ngậm ngùi
Em đi nho nhỏ
Giữa mùa tuyết bay
Ta đi vô độ
Giữa mùa tuyết say
Tim ta vò võ
Tuyết trở mặt rồi
Mùa xuân năm ấy
Mùa xuân năm này
Hồn ta bỏ ngỏ
Ai nào ai hay

Montreal 11.4.1992


Chỗ em ngồi ngày xưa còn ấm lắm
Anh gối lên và ngủ một giấc dài
Em có hiểu đời cho em là mộng
Để anh về cứ tưởng một là hai

Montreal 1992


Ở đây nếu ở trăm năm
Xa em tôi có hằng trăm nỗi buồn
Ở đây nếu ở đây luôn
Xa em tôi sẽ hồn nhiên ngậm ngùi
Chiều 22 Avril 1992 ở Montreal với bạn

Nắng trở, mưa trở, trời trở tuyết
Ngày ấy xa rồi em đi đâu
Đi đâu về đâu em hời hỡi
i hởi em là giọt tuyết đau
Giọt tuyết đau ơi hỡi em là mộng
Là mộng bây giờ cho mãi sau
Giọt tuyết mai sau em là khói
Là khói nhưng là là mãi mãi
Em là khói ấy mà chưa phải
Một đốm nhang đèn thức đêm sâu

Montreal 11 Avril 1999


Mặc đời ô trược vừa qua
Tấm thân nhỏ nhặt người la mắng người
Buồn phiền vỡ mộng đường dài
Ta xin một góc ta ngồi với ta

Montreal 1992
ex
Ý kiến của em: Where words fail, music begins to speak. If music cannot fully convey the message, then...words have to take the task.
Công nhận TCS sử dụng ngôn ngữ tài tình, nhưng với em (với riêng em) thì chỉ thế thôi ạ.
Thôi, em không dám nói gì nữa, chừng nào mình sáng tác được thì mới dám phê bình, mà mình thì...
Hưng
Với tớ thì nói trong các nhạc sĩ VN, trong thế kỷ 20, nhạc của Trịng Công Sơn thuộc vào hàng: Vĩ đại.
harvard
NDQD có biết Thich Nhat Hanh không?Ông này nếu so với TCS về mặt thâm thuý thì tôi nghĩ khó bì kịp.TCS là một nhà thơ lớn của thế giới, chẳng qua bây giờ người ta chưa biết mà tôn xùng ông thôi!Sẽ có một ngày tôi mang thơ ông ra phổ cập cho nhân loại ( những bản dịch thơ TCS hầu như chỉ chú trọng vào nhạc điệu mà chưa thể hiện được 1%%%% giá trị ngôn từ ( một điều tuyệt vời khó tả)
Bàb về giá trị ngôn từ thì tuyệt!Còn về nhạc điệu?Xin lỗi những anh hàm hồ vội cho rằng nhạc Trịnh là đồ ẻ, các anh chịu khó kiếm CD nhạc hoà tấu trịnh của TMT hay của dàn nhạc giao hưởng Hollywood v..v.Hoặc anh không biết nghe, hoặc định kiến quá lớn hay không có thời gian mới có thể bảo nó chả có gì?
Chỉ cần một bài Cát bụi có thể làm người ta nổi tiếng trong giới yêu thơ ( thế giới!) chưa cần nói đến kho tàng đồ sộ mà TCS để lại.
Vài lời!
Phó Thường Nhân
Tôi chẳng thấy có gì là thâm thuý trong sách của Thích Nhất Hạnh cả. Ông chỉ là một người huằng pháp đạo phật thôi. Dù ông có những tác phẩm giá trị như LS Phật giáo VN, nhưng cũng là sự tổng hợp, trình bầy lại thôi, chứ có kiến giải gì mới đâu.
Hưng
Em cũng không hiểu sao hiện nay sách về Phật giáo phổ biến trên thế giới lại có nhiều sách của ông TNH này. Chỉ riêng cái chuyện chuyên thu thập ni cô, nữ đệ tử xung quanh và bộ mặt gián điệp của ông này là không thể tin tưởng gì vào ông ta được rồi. Chưa kể, có lần anh bạn em còn nghe ông ấy nhái thơ lục bát của các cụ thành thơ Thiền. Anh ấy bảo là anh ấy nghe thấy sến không chịu được mặc dù anh ấy là người rất sùng bái TNH, hơn nữa anh ấy cũng chưa phải dạng cao thủ về thơ cơ đấy. Nếu cao thủ mà nghe, chắc phải nôn!. ;D

Nói thêm về Trịnh Công Sơn: quả thật cách sống và cuộc đời ông ấy là một huyền thoại mặc dù ông ấy cũng chẳng cần cái huyền thoại đó, bởi vì nhạc của ông ấy được xây dựng trên một độ cao đáng kể về đạo học phương Đông. Ngạc nhiên nhất với tớ là những tác phẩm đầu tay ông ấy viết khi chỉ ngoài hai mươi mà đã đạt độ chín, sâu sắc đến không ngờ. Tớ cũng đã nhai đủ loại từ Lão, Khổng, Phật từ những cuốn cơ bản đến kinh điển rất phức tạp và tự cho là về mặt lý thuyết ( suông ) mình hiểu không ít hơn ai cả, nhưng cảm thấy về khả năng thấm thì thua Trịnh Công Sơn không biết bao nhiêu lần mà kể. Công nhận muốn đạt đến một tầm cao nhất định thì trong lĩnh vực nào cũng cần phải có nội năng, năng khiếu. Mà kiểu gì cũng có người có năng khiếu hơn mình thật.
Hoarkis
em hòan tòan đồng ý với anh về điểm này ...... sp_ike.gif .nghe TCS thì bổ ích gấp mấy lần đọc sách ấy chứ .... :P
FR
NH C SĨ TRỊNH CÔNG S N :

"PHẢI BIẾT SỐNG HẾT MÌNH TRONG MỖI SÁT NA CỦA HIỆN T I"


Là nghệ sĩ và là một Phật tử, Trịnh Công Sơn có cách cảm nhận về Phật giáo của riêng mình. Theo cách cảm nhận đó, triết lý đạo Phật đã đi vào thế giới thanh âm và làm nên một trong những nét riêng của "dòng nhạc Trịnh". Nhớ về anh, NS GN xin trích lại những cảm tưởng đối với đạo Phật mà anh đã từng phát biểu.

Tôi là một Phật tử ở trong một gia đình có tôn giáo chính là Phật giáo. Từ những ngày còn trẻ, tôi đã đọc kinh và thuộc kinh Phật. Thuở bé tôi hay đến chùa vì thích sự yên tĩnh. Có những năm tháng nằm bệnh, đêm nào mẹ tôi cũng nhờ một thầy đến nhà tụng kinh cầu an và tôi thường đi vào giấc ngủ êm đềm giữa những câu kinh đó. Có thể vì một tuổi trẻ đã có cơ duyên đi qua những cổng nhà Phật nên trong vô thức, bên cạnh những di sản văn hoá Ðông Tây góp nhặt được, còn có lời kinh kệ vô tình nằm ở đấy.

Không hiểu sao, những năm gần đây tôi thường nghĩ về Phật giáo như một tôn giáo mang nhiều tính chất hiện sinh nhất. Bắt đầu bằng chữ sát na, một đơn vị thời gian siêu nhỏ. Phải biết sốâng hết mình trong mỗi sát na của thực tại. Từ mỗi cái ăn, cái uống, cái đi đứng, nằm ngồi. Không làm công việc này mà nghĩ đến công việc khác. Với tôi, đó cũng là Thiền, là một cách sống đích thực. Tôi vẫn tiếp tục thực tập cách sống như thế hàng ngày.

Tôi đang cố gắng quên Phật giáo như một tôn giáo. Tôi muốn đó là một thứ triết học siêu thoát mà ai cũng cần phải học, ngay cả những người thuộc tôn giáo khác. Mỗi người phải nỗ lực để xây dựng cho bằng được một ngôi chùa tĩnh lặng trong lòng mình và nuôi lớn Phật tính trong chính bản thân thành một tượng đài vững chắc. Nó sẽ giúp cho ta nhìn thế giới khác đi, nhìn cuộc sống khác đi.

Với tôi, Phật giáo là một triết học làm cho ta yêu đời hơn chứ không phải làm cho ta lãng quên cuộc sống.

… Tôi không quan niệm tìm đến với Phật mà là trở về với Phật tính trong cõi riêng mình. Ðó là quê hương, là chiếc ngai Phật. Tôi ngồi, Phật sẽ tràn ngập tôi và tôi sẽ tràn ngập Phật. Như một cơn lũ dũng mãnh đầy phù sa, mang theo trong nó những gì có thể nuôi dưỡng được cho một cõi "Ngộ" ra đời. "Thấy" và "Biết" và từ đó làm nảy sinh một nụ cười tủm tỉm, một thoáng cười "hàm tiếu" mà La Joconde của Léonard de Vinci mới có thể trong muôn một so sánh được.

Cuối năm 1995, tôi có viết được một bài hát mà tôi rất thích và bạn bè ai cũng thích. Ðó là bài "Sóng về đâu". Bài này lấy cảm hứng từ câu kệ : "Gaté Gate. Paragaté. Parasmagaté. Bodhi svaha".

Tôi đang đi tìm một cách biểu hiện mới. Muốn vậy, khi sáng tác, tôi phải lãng quên hiện hữu này để đi vào một thực tại, một thực tại phiêu bồng, ở đó không có những xung đột trần tục của chữ nghĩa và những lý luận ngõ cụt không đâu.

Tôi đang tập hành Thiền về sự lãng quên. Lãng quên những gì không cần thiết cho đời và cho chiùnh bản thân mình.

KHẢI THIÊN (thực hiện)

(Theo Ðạo Phật trong âm nhạc Trịnh Công Sơn, NSGN số 1, tháng 4-1996).

(Nguyệt-san Giác-Ngộ số 61/2001)
Diễm Xưa
Phân tích nhạc Trịnh Công Sơn để tìm hiểu về tầm hồn con người họ Trịnh này mới khó làm sao?!

Em nghe nhạc Trịnh từ rất lâu và cứ tự nhiên như thế thôi.
Chẳng hề băn khoăn hay phân tích, chẳng bao giờ tự hỏi là tại sao lại nghe Trịnh?

Em nghe Trịnh đơn giản bởi vì trong mỗi ca từ của Trịnh mang từng mảnh đời phiêu du...

Hãy lắng nghe mà xem trong từng câu chữ hình như đang kể về chính cuộc tình của mình vậy?!
Milou
Diễm của những ngày xưa

Trịnh Công Sơn

Thuở ấy có một người con gái rất mong manh, đi qua những hàng cây long não lá li ti xanh mướt để đến trường đại học văn khoa ở Huế.
Nhiều ngày, nhiều tháng của thuở ấy, người con gái ấy vẫn đi qua dưới những vòm cây long não.
Có rất nhiều mùa nắng và mùa mưa cũng theo qua. Những mùa nắng ve râm ran mở ra khúc hát mùa hè trong lá. Mùa mưa Huế người còn gái ấy đi qua nhòa nhạt trong mưa giữa hai hàng cây long não mờ mịt.
Nhà cô ấy ở bên kia sông, mỗi ngày phải băng qua một cây cầu rồi mới gặp hàng long não để đến trường.
Từ balcon nhà tôi nhìn xuống, cái bóng dáng ấy đi đi về về mỗi ngày bốn bận. Thời buổi ấy những người con gái Huế chưa hề dùng đến phương tiện có máy nổ và có tốc độ chóng mặt như bây giờ. Trừ những người ở quá xa phải đi xe đạp, còn lại đa số cứ đến trường bằng những bước đi thong thả hoàng cung. Ði để được ngắm nhìn, để cảm thấy âm thầm trong lòng, mình là một nhan sắc. Nhan sắc cho nhiều người hoặc chỉ cho một người thì có quan trọng gì đâu.
Những bước chân ấy từ mọi phía đổ về những ngôi trường với những cái tên quen thuộc, đôi khi lại quá cũ kỹ. Ði để được những con mắt chung quanh nhìn ngắm nhưng đồng thời cũng tự mình có thì giờ nhìn ngắm trời đất, sông nước và hoa lá thiên nhiên. Long não, bàng, phượng đỏ, muối, mù u và một giòng sông Hương chảy quanh thành phố đã phả vào tâm hồn thời con gái một lớp sương khói lãng mạn thanh khiết. Huế nhờ vậy không bao giờ cạn nguồn thi hứng. Thành cổ, đền đài, lăng tẩm khiến con người dễ có một hoài niệm man mác về quá khứ hơn và một phần nào cũng cứu rỗi cho con người ta khỏi vành đai tục lụy. Và từ đó Huế đã hình thành cho riêng mình một không gian riêng, một thế giới riêng. Từ đó con người bỗng đâm ra mơ mộng và ước mơ những cõi trời đất như không có thực.
Nhưng thật sự thực và mơ là gì? Thật ra, nói cho cùng, cái này chỉ là ảo ảnh của điều kia. Và với những ảo ảnh đó đã có một thời, khá dài lâu, những con người lớn lên trong thành phố nhỏ nhắn đó đã dệt gấm theo hoa những giấc mơ, giấc mộng của mình.
Ðó cũng là thời gian mà mỗi sớm tinh mơ, mỗi chiều, mỗi tối, tiếng chuông Linh Mụ vang xa trong không gian, chuyền đi trên dòng sông để đến với từng căn nhà khép hờ hay đang đóng kín cửa.
Thời gian trôi đi ở đây lặng lẽ quá. Lặng lẽ đến độ người không còn cảm giác về thời gian. Một thứ thời gian không bóng hình, không màu sắc. Chỉ có cái chết của những người già, vào mùa đông giá rét, mới làm sực tỉnh và bổng chốc nhận ra tiếng nói thì thầm của lăng miếu, bia mộ ở những vùng đồi núi chung quanh.
Trong không gian tĩnh mịch và mơ màng đó, thêm chìm đắm vào một khí hậu loáng thoáng liêu trai, người con gái ấy vẫn đi qua đều đặn mỗi ngày dưới hai hàng cây long não để đến trường. Ði đến trường mà đôi lúc dường như đi đến một nơi vô định. Ðịnh hướng mà không định hướng bởi vì những bước chân ngày nào ấy dường như đang phiêu bồng trên một đám mây hoang lạc của giấc mơ.
Người con gái ấy đã đi qua một cây cầu bắc qua một dòng sông, qua những hàng long não, qua những mùa mưa nắng khắc nghiệt, để cuối cùng đến một nơi hò hẹn.
Hò hẹn nhưng không hứa hẹn một điều gì. Bởi vì trong không gian liêu trai ấy hứa hẹn chỉ là một điều hoang đường. Giấc mơ liêu trai nào cũng sẽ không có thực và sẽ biến mất đi.
Người con gái đi qua những hàng cây long não bây giờ đã ở một nơi xa, đã có một đời sống khác. Tất cả chỉ còn là kỷ niệm. Kỷ niệm nào cũng đáng nhớ nhưng cứ phải quên. Người con gái ấy là Diễm của những ngày xưa.
Diễm Xưa
Mối tình đầu của nhạc sĩ họ Trịnh này lại là trắc trở giống như biết bao cuộc tình khác trong đời.
Họ Trịnh tương tư nhiều người và cũng để nhiều người con gái đi qua đời mình như thế, chỉ còn lại khúc hát năm xưa là sống mãi với thời gian.

Đọc lại bài viết về Diẽm của Trịnh do bác Milou posted có thể hiểu nhiều điều về cõi linh hồn của nhạc Trịnh lắm.

Họ Trịnh đã từng nói "Cuộc đời là hữu hạn còn tình yêu lại là vô hạn.."
Và như thế thì cho dù những mất mát đi qua thì "ngày sau sỏi đá cũng cần có nhau"! :-X
Hưng
Điên hết cả người, tìm mp3 cái bài Mưa hồng do Khánh Ly hát mãi mà không thấy. Tìm được hai chỗ có thì một chỗ chắc Server down rồi còn một chỗ thì chả hiểu sao cái Real player của mình không chạy được :'(
Lang Tu
Ubu có muốn mình gửi Mưa hồng MP3 bằng mail cho không?

???
1dc7
Ubu có thể down ở đây:

Khánh Ly - Mưa Hồng

Chú biết tại sao lại là mưa hồng không? sp_ike.gif
Hưng
Cảm ơn bạn Lãng tử và bác 1dc7. sp_ike.gif
Diễm Xưa
Nhạc sĩ Phạm Duy đã viết như thế này về nhạc của TCS : « nhạc Trịnh Công Sơn là nhạc nói về QUÊ HƯ NG, TÌNH YÊU , và THÂN PHẬN CON NGƯỜI », tưởng không còn có nhận xét nào đầy đủ hơn như thế.

Tình yêu trong nhạc của TCS là những cảm xúc dữ dội, như vết thương mở rộng…
Nếu như trong « Diễm Xưa » ta có thể cảm thấy tiếng hát đứt đoạn của nội tâm về nỗi đau con người trong tình yêu, thấy thêm sự hoang vắng trong tâm hồn thì trong « Mưa Hồng » TCS bị ám ảnh của nỗi buồn trong mưa đến độ nhìn ra cả mầu mưa. Không phải ngẫu nhiên mà Mưa Hồng – màu hồng của máu đào từ trong trái tim. TCS bàng hoàng khi nhìn ra cái chết nằm ngay trong sự sống :

« Người ngồi xuống xin mưa đầy
Trên hai tay cơn đau dài
Người nằm xuống nghe tiếng ru
Cuộc đời đó có bao lâu mà hững hờ ? »

Nghe Mưa Hồng do Khánh Ly hát như nghe thấy trong từng hạt mưa tiếng kêu đau thương. Giọng hát « ma quái » một thời của KL là dung môi đưa nhạc của TCS đi vào lòng thính giả.
Pages: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7
Quán nước đầu làng Ven > Thư viện làng Ven > Người Việt Nam
Bạn đang xem phiên bản gọn nhẹ của diễn đ n dưới dạng text, để xem các b i viết với đầy đủ mầu sắc v hình ảnh hãy nhấn v o đây !
Invision Power Board © 2001-2024 Invision Power Services, Inc.