Động cơ hai kỳ (một số người thường nói "thì" thay vì "kỳ", nhưng đây là chu kỳ nên nói là "kỳ" thì đúng hơn)

- Kỳ I : Nạp - Nén
- Kỳ II : Nổ - Xả

Động cơ 4 kỳ

1) Nạp (air intake)
2) Nén (compression)
3) Nổ (combustion)
4) Xả (exhaust emision)

Điểm khác biệt giữa động cơ 2 kỳ và động cơ bốn kỳ là ở chỗ động cơ 2 kỳ không có hệ thống van nạp và xả khí, như vậy động cơ 2 kỳ có cấu trúc đơn giản hơn, bảo dưỡng dễ dàng hơn động cơ 4 kỳ.

Điểm chung của loại động cơ này là chuyển chuyển động thẳng của piston thành chuyển động quay qua hệ thống trục khuỷu, qua đó làm quay trục truyền lực dẫn động tới hộp số.

Động cơ xoay (rotary engine) :

động cơ này có cấu trúc rất đặc biệt, nó không có thanh truyền, trục khuỷu và cũng chẳng cần hệ thống van, nguyên lý của nó cũng khác động cơ hai kỳ và động cơ 4 kỳ, nếu động cơ 2 kỳ và động cơ 4 kỳ có tác dụng chuyển chuyển động thẳng thành chuyển động quay của trục khuỷu bằng cách cho piston chạy trong xi-lanh thì động cơ xoay lại thực hiện việc này bằng cách cho piston quay trên chính trục của nó, làm quay trục truyền lực bằng một hệ thống bánh răng cưa.

vì nguyên lý hoạt động đặc biệt như vậy nên động cơ xoay có tới hai bu-gi để đốt cháy khí nén bên trong tạo lực xoay cho động cơ

đặc điểm chính của động cơ xoay là kích thước nhỏ gọn, dễ bố trí trong xe hơi, nhưng tuổi thọ của động cơ không cao do hình dáng đặc biệt của piston.

một đặc điểm nữa của động cơ xoay là thời gian khởi động lâu hơn động cơ truyền thống, và rất khó khởi động vào mùa lạnh





(1-4) Nạp
(5-6) Nén
(7-9) Nổ
(10-12) Xả

sơ đồ chi tiết về nguyên lý hoạt động của động cơ xoay, điểm dễ nhận thấy của loại động cơ này là hai van nạp và xả của động cơ được bố trí đối diện với 2 bu-gi

Đây là một đề tài mà tớ cũng rất quan tâm. Chủ đề Tiếng Anh thì có nhiều thuật ngữ quá, đọc không hiểu hết nhưng ai thích thì có thể xem tại đây: http://www.langven.com/forum/https://www.langven.com/forum/index.php?showtopic=2798

Từ hồi bắt đầu biết đi xe máy đến giờ, mình phải chịu khó bỏ thời gian ra tìm hiểu về cấu tạo của nó, để nhỡ có lúc mang xe ra hàng sửa thì khỏi bị thợ nó bịp. Động cơ xoay thì tớ chưa được nhìn thấy bao giờ, chỉ biết tới các loại động cơ phổ biến là:

Phân loại theo nhiên liệu: Xăng – Diezen
Phân loại theo cấu tạo: 2 kỳ - 4 kỳ.

Diezen thì rẻ hơn xăng, động cơ cũng có công suất cao hơn, nhưng lại phức tạp hơn. Động cơ diezen dùng bơm cao áp để phun nhiên liệu vào buồng đốt, dùng sức nén của piston để làm cháy nhiên liệu. Bởi vậy, động cơ này không có bugi. Các loại tàu thủy, tàu hoả, xe tăng, máy kéo, công nông... đều dùng loại động cơ này. Một số xe ô tô cũng dùng, nhưng có lẽ đắt tiền hơn xe chạy xăng. Đặc biệt là loại động cơ diezen 2 kỳ thì tớ ít thấy, có lẽ là vì nó khó khởi động.

Động cơ 2 kỳ chạy xăng thì lại hay dùng. Loại này được gọi là xăng pha nhớt vì người ta phải trộn dầu vào với xăng để bôi trơn cho piston. Tớ nghĩ là loại động cơ này hiệu suất kém vì nhìn các loại xe 2 kỳ như xe Pơ giô của Pháp, xe Ba bét ta của Indo, hoặc là cá xanh cá xám ngày xưa đều thấy khói bốc mù cả. Ưu điểm của động cơ 2 kỳ là điều tốc nhanh, nên xe đi rất bốc. Một số loại xe đua hay dùng loại này.

Để từ từ về nhà xem lại sách rồi ngày mai sẽ lên đây bốc phét tiếp...

Đặc điểm của động cơ 2 kỳ là nó chỉ cần hai lần chuyển động lên xuống của piston là đủ để hoàn thành tất cả 4 chu trình nạp-nén-nổ-xả, trong khi đó động cơ 4 kỳ lại cần tới 4 chuyển động của piston. Chính vì vậy mà tại sao đa số những động cơ 1 xi-lanh công suất nhỏ đều là động cơ 2 kỳ.

Như đã nói ở trên, động cơ 2 kỳ có cấu tạo đơn giản, dễ bảo dưỡng nhưng không thích hợp với những loại động cơ có phân khối lớn. Cùng một công suất thì động cơ 4 kỳ tiết kiệm nhiên liệu hơn.

Dầu diesel thường được dùng cho những động cơ có công suất cực lớn, ví dụ xe tải hạng nặng, đầu kéo xe lửa, động cơ tầu thủy, tầu ngầm...

Sau đây là ví dụ về một động cơ diesel 2 kỳ dùng cho tầu chở container.

Động cơ này chạy dầu diesel, có từ 6 đến 14 xi-lanh tuỳ công suất, loại lớn nhất có 14 xi-lanh thì dài 27 mét, cao 14 mét và nặng 2.300 tấn.