Lần gặp trước, em đã nghe bác Quý giảng luận thuyết của bác về "mạng thống nhất" và những "cỗ máy ảo" (NVT ví dụ VMware). Tuy đồng tình với bác về những nét cơ bản, song em cũng muốn cung cấp thêm vài thông tin mà bác nói đã từng muốn tìm hiểu song giờ thì hết hứng.
Khái niệm "thống nhất" (của thế giới) có một căn cứ rất chắc chắn trong vật lý học, được Stephen Hawking và cộng sự đưa ra từ 1983 với tên gọi ban đầu là "hàm sóng của Vũ trụ" (Universe's Wavefunction), được những người khác hoàn thiện về toán học trong mô hình "Vũ trụ hữu hạn song không có biên" (No-boundary Universe) với một nguyên lý trung tâm (nguyên lý toàn ảnh = Holographic Principle) kết nối 2 lý thuyết cột trụ của vật lý là thuyết tương đối và thuyết lượng tử. Mô hình toán học này đã từng được Quentin Smith viện dẫn như bằng chứng khoa học để loại bỏ "Thượng đế", nhưng với một góc nhìn đối lập thì nó chính là bằng chứng về "Thượng đế" - tức Vũ trụ toàn cục (global viewing ab. universe).
Hiểu được lập luận trong vật lý học và mở rộng ra các ngành khoa học tự nhiên khác (có chung một phương pháp luân) như hóa học, sinh học, y học thì vấn đề các "máy ảo" rất hợp lý và dễ hiểu bởi chúng là những vận động cục bộ (local motion) bên trong vũ trụ.
Để củng cố cách nhìn, cách hiểu về "lưỡng tính" hay "nhị nguyên" (duality) của Vũ trụ thì còn một cái nữa là khái niệm "không gian pha" (phase space) = mã hóa hay ghi chép mọi vận động cục bộ trên một chiều không gian "ảo" toàn cục. Ví dụ đơn giản nhất của không gian pha chính là chuyển động quay dọc theo đường tròn thì tương ứng với chuyển động dọc đường sin. Trong toán học bậc cao về các hệ thống hỗn loạn và fractal thì có hình ảnh các tập hợp Julia và tập chỉ mục Mandelbrot. Đặc tính fractal từ sự thật toán học được tìm thấy trong thực tế, ví dụ em và bác Quý, hay bất kỳ sinh vật họ homo sapien sapien nào khác đều gần giống nhau về cấu trúc thân thể và tâm lý, người ta gọi là hiện tượng "tự đồng dạng" (self-similarity).
Từ những nội dung trên, em đi đến nhận định rằng Phật A Di Đà hẳn là có căn cứ từ sự thống nhất của vũ trụ, giống như Thượng đế của Thiên Chúa giáo. Cõi cực lạc Tây thiên hẳn cũng tương tự ý của Jesus Christ về "thiên đường" hay "Nước trời". Nếu không phải thế thì thật khó tìm lời giải thích cho sự hưng thịnh và phổ biến của Tịnh độ tông.
Anyway, em là người nghiên cứu chứ không phải phật thánh gì đâu.